Menntamál - 01.12.1963, Side 12

98
MENNTAMÁL
sem þau ætlast til, að liver einstaklingur lagi sig eítir. Sam-
i'élagið er grundvallað á mörgum grundvallaratriðum, og
of rnikið frávik frá þeim veldur áhyggjum og andúð. Stund-
um eru þessi frávik óæskileg, þótt hlutlaust séu skoðuð, og
ætti því að ráða bót á. Ósjaldan er þó um þá tegund van-
gengis að ræða, sem minnir á söguna af ljóta andarunganum.
Foreldrar og kennarar vekja hjá slíku barni þá kennd, að
því mistakist, bara af því að það er svo gert, að ýmis frá-
vik koma í ljós hjá því í samanburði við þann hóp, sem
það tilheyrir, án þess að um nokkurt vangengi sé í raun
og veru að ræða. Til allrar óhamingju fyrir svona börn fer
oft fyrir þeim eins og í sögu H. C. Andersens. Þar gerist
sá liarmleikur oft, að hugarfarið spillist og einfalt frávik
þróast upp í vangengi bæði í skólanum og lífinu almennt.
Þessar athuganir hafa leitt til þess, að sumir barnasál-
fræðingar hafa lagt drög að skilgreiningum, sem haft gætu
hagnýtt gildi, og leitast þannig við að taka tillit til hinna
mörgu mismunandi atriða vangengis og orsaka þeirra í
skólastarfinu. Við athugun á þessu ætti að liafa í lniga, að
vangengi getur átt sér stað með tilliti til livaða þáttar sem
er á þroskabrautinni sem og allra í senn. Oft gerist það
einnig, eins og síðar verður bent á, að vangengi í lestri og
reikningi, kann að fela í sér vanþroska tilfinningalífsins,
sem getur átt sér langan aðdraganda. Og sé dæminu snúið
við, getur vangengi í skóla, sem byrjar sem einstakt ein-
angrað fyrirbæri á greindarsviðinu, leitt til víðtækra trufl-
ana á sviði tilfinningalífsins og skorti á félagslegri aðlögun.
Akveðinn slaðall.
Hugtakið vangengi felur í sér ákveðinn staðal (standard),
sem hver einstaklingur yrði að ná. Hvort þessi staðall er
notaður til að segja fyrir um gengi nemenda í framtíðinni
á vissu sviði eða skyldum sviðum eða hann er látinn tákna
lágmark þess, sem skynsamlega rnegi vænta af nemendum
á sama aldri og með sama undirbúningi, þá er gildi hans