Menntamál - 01.12.1963, Síða 115

MENNTAMÁL
201
væri á skólaborði hvers einasta 7, 8 og 9 ára barns, sem
orðið er nokkurn veginn læst og eitthvað kann að draga
til stafs. Þann hátt mætti hafa á, þegar kennarinn hefur
útskýrt rækilega það, sem fyrir er tekið hverju sinni, semji
börnin sjálf frá eigin brjósti, segi frá í myndum og máli.
I frásögn sinni styðst nemandinn við bókina, útskýringu
kennarans, mynd eða myndir og síðast, en ekki sízt, það,
sem hann sjálfur þekkir af eigin sjón og reynd. Með því
finnst nemandanum, að verkið sé hans að fullu og öllu.
Og sú tilfinning eflir án nokkurs efa drjúgum áhuga hans,
sjálfstæði og sjálfstraust. Getur það orðið síðar á lífsleið-
inni sá trausti grundvöllur, sem bókstaflega allt nám og
starf grundvallast á innan skóla og utan.
Oft heyrist um það kvartað, og það ekki ævinlega að
ástæðulausu, að orðaforði margra skólabarna sé lítill og
mun minni en vera ætti eltir aldri þeirra. Hér er sjálfsagt
mörgu um að kenna, og verða þær ástæður ekki raktar
í þessu sambandi. En hver sem sökin er eða liverju sem
um er að kenna, er þetta vandamál oftsinnis örlagaríkara
en séð verður yfir í fljótu bragði.
Orðfæð barna verður þeim fjötur um fót við allt nám
og strax í upphafi sá þröskuldur, sem þau geta tafizt við
um ófyrirsjáanlegan tíma.
Enda þótt Leiðsögn í átthagafræði sé fyi'St og fremst
ætluð skólum, má ekki loka augunum fyrir þeirri stað-
reynd, að með henni fá foreldrar í hendur ómetanlegt
hjálpartæki í vandasömu starfi, — því starfi að kenna barni
sínu að tala. Ekki má þó skilja orð mín svo, að uppalendur
yfirleitt hafi þangað nokkurn áður ókunnan fróðleik að
sækja sér til handa. En foreldrar, sem flestir eru störfum
hlaðnir langt umfram það, sem vera ætti, fá í bókinni fjöl-
þætt efni, vel skipulagt og niðurraðað, sem minnir á og
leiðbeinir. Eftir því er auðvelt að kenna barninu nöfn
hlnta nær og fjær svo og algengustu hugtaka, einnig vísur
og kvæði, sem með viðtali við barnið gæti vakið hjá því