Jörð - 01.10.1941, Page 37

Eftirfarandi
Spurningar
með formála
sendum vér, sem fyrr er frá skýrt, nokkrum mætum mönn-
um með tilmælum um svar:
AÐUR en vér byrjum spurningar vorar, viljum vér leyfa oss
að taka fram, í mjög stuttu máli, vor eigin aðalsjónarmið i
þessu efni.
Það er þá fyrst, að vér álitum óréttmætt að ásaka kvenfólkið
nokkuð sérstaklega í þessu tilliti. Aðalskýring „ástandsins“ liggur
að voru áliti í því, að óhjákvæmilegt er, að komizt verði í ógöng-
ur, þar sem svo er ástatt sem hér, að uppkomnir karlmenn eru
helmingi fleiri en kvenfólkið og það þeim mun fremur sem helm-
ingur karlmannanna er hermenn, en staðarbúar öldungis óreyndir
i því að hýsa herlið, hvað þá annan eins sæg og hér er um að
ræða — úr því að ekki var tekið föstum tökum á viðfangsefninu
af hálfu staðarbúa og yfirvalda. Og þvi verr hafi þjóðfélagið (bæj-
arfélagið) þolað Jjessa raun, sem ástæða er til að ætla, að það
hafi Joegar áður Jjjáðst af siðferðislegri óhreysti, stafandi af Ijví,
er nefna mætti skort á ræktun, — líkt og óhraustur likami stenzt
ver sjúkdómsáleitni, en hraustur; en hreysti og óhreysti einstakl-
ings er mjög háð náttúrlegum lifnaðarhætti og ræktun („physical
culture“, „spiritual culture“). Ekkj lieldur þetta er sagt í ásök-
unarskyni, heldur álitum vér Joað eðlilega afleiðingu af l)vi milli-
bils- eða gelgjuskeiði, sem þjóð vor er stödd á um þessar mundir
samkvæmt sögulegum rökum. Hitt er annað mál, að það hlýtur
að gera gæfunmn, hversu fljótt og vel þjóðin áttar sig á ástæð-
um sínum og hvernig liún bregzt við þeim. En í því efni verða
hinir skyggnari einstaklingar að ríða á vaðið — og „orðin eru
til alls fyrst“.
1. spurning: Álítið þér, að siðferðisástand kvenfolksins (eða mjög
verulegs hluta þess) í Reykjavík, Hafnarfirði, Akureyri o. s. frv.,
hafi breyzt til hins verra við tilkomu setuliðsins, eða að svipuð
háttsemi hafi tíðkazt hér nokkuð almennt þegar áður, að eins í
nokkuð smærri stíl?
2. spurning: Iivort heldur sem er: hvaða orsakir álitið þér, að
séu helztar til þess siðferðisástands kvenþjóðarinnar í Reykjavík,
(eða Reykvíkinga yfirleitt), sem nú liefir verið leitt í ljós (vitan-
lega viðurkennt, að margir eiga hér engan eða aðeins óbeinan hlut
uÖ máli)? Hvaða ráðstafanir vilduð þér helzt benda á, til að eyða
JÖRÐ 339