Sjómannadagsblaðið - 05.06.1988, Side 28

26
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
Henry A. Hálfdansson.
Einar Thoroddsen.
byggingarframkvæmdir hófust ekki fyrr en í september
1975, og var byggingin vígð á 40. Sjómannadaginn 1977,
en heimilið ekki opnað til vistunar fyrr en 11. nóvember
1977; 1. hæðin með 29 vistmenn.
Nú eru á Hrafnistu í Hafnarfirði 221 vistmaður, þar af
í almennri vist 115, hjúkrunardeild 86, orlofsdvöl 9 og í
dagvistun eru 19. í smáhýsum við Boðahlein dvelja nú 45
manns, - og í smíðum er álíka smáhýsahverfi við Nausta-
hlein.
Hrafnistuheimilin hýsa því alls um 600 aldraða og
sjúka.
*
Þá kem ég að þeirri framkvæmdinni, sem segja má að
hafi gengið næst lífi samtakanna af öllum þeirra fram-
kvæmdum.
Hugmyndin bak við Laugarásbíó var eðlileg. Bíó-
rekstur var arðvænlegur þegar Sjómannadagssamtökin
fengu leyfi til kvikmyndasýninga 1954 og menn höfðu
fyrir sér fordæmi um bíórekstur til styrktar mannúðar-
og menningarmálum, þar sem var Háskólabíó.
Laugarásbío var hugsað til að létta undir með rekstri
Dvalarheimilisins og kvikmyndasýningar voru, sem fyrr
segir, fyrst hafnar í borðsal Hrafnistu; húsið þá í smíð-
um, en framkvæmdum við þann hluta, þar sem bíósýn-
ingar skyldu haldnar, hraðað og þar fyrst sýndar myndir
1955. Svo var ákveðið 1956-57 að hefja byggingu bíó-
húss.
Samkomuhús var strax á teikningu Agústs Stein-
grímssonar af Hrafnistu, það var því engin ný hugmynd
að reisa samkomuhús og ekki heldur það, að þar væri
hægt að sýna kvikmyndir vistfólki til skemmtunar, - en
það sem var ákveðið 1956, var að ráðast í að byggja
fiillkomnasta bíóhús landsins og þá með það í huga, að
þar væri hægt að nýta nýjustu sýningartækni, breiðtjald
og þrívíddarmyndir.
Það gekk miklu seinna og varð dýrara en ætlað hafði
verið að byggja húsið og afla tækja og koma þeim í lag til
sýningar. Það var ekki fyrr en síðla árs 1960 að sýningar
gátu hafizt.
Bíóbyggingin olli miklum deildum í Sjómannadags-
ráðinu, einkum vegna þess, að fulltrúarnir sögðu bygg-
ingarframkvæmdir við bíóhúsið tefja framkvæmdir við
dvalarheimilið og það var viðkvæmt mál í samtökunum.
Þessar deilur bárust út og hlutust af blaðaskrif. Slæmur
orðrómur skaðar, þótt enginn fótur sé fyrir honum og
þessi umræða reyndist samtökunum stórskaðleg. Máls-
metandi menn og valdhafar, sem málefni samtakanna
heyrðu undir, trúðu ekki því, sem á samtökin og ráða-
menn þeirra var borið, en hlutu þó að spyrja sjálfa sig,
hversu vinsælt það væri eða ráðlegt, að hlaða undir
mannúðarsamtök, sem lægju undir ásökunum um mis-
tök í framkvæmdum og stjórnleysi þar ríkjandi vegna
óeiningar.
Það var mikið áfall fyrir samtökin, og ekki efamál, að
þessi ófriður og þau blaðaskrif, sem af honum hlutust,
hafi verið meðvirkandi, þegar Alþingi ákvað 1963 að
taka af samtökunum 40% af arði happdrættis DAS, sem
við höfðum byggt upp með velvilja almennings og öflug-
um áróðri. Þessi hluti af arðinum átti svo að renna til
framkvæmda opinberra aðila til elliheimilisbygginga og
fenginn Tryggingarstofnun ríkisins til ráðstöfunar.
Bíóreksturinn hefur að því leyti létt undir með Hrafn-
istu að ríkið endurgreiðir Hrafnistu 90% af skemmtana-
skattinum, sem bíóið greiddi ríkinu. Þá hefur og Hrafn-
ista reiknað sér leigutekjur af bíóinu, þar sem húsið er
eign Hrafnistu, byggt sem samkomuhús heimilisins.