Eimreiðin - 01.01.1927, Blaðsíða 120

100
RITSJÁ
EIMREIÐIN
Þ. Q. tekur upp bls. 155 um framburð á ang), lil að Eggert verði þar
kallaður brautryðjandi. Aftur mun V. Þ. Q. tæpast meta sem skyldi áhrif
Réttritabókarinnar á fslenzka stafsetningu. Forgöngumenn beggja helztu
bókmentafyrirtækja á síðasta fjórðungi 18. aldar, Hrappseyjarprentsmiðju
og Lærdómslistafélags, virðast hafa lesið hana vandlega, og má t. d. að
líkindum rekja aftur til hennar, að stafirnir á, í, ó og ú fengu að nylu
inni í íslenzku stafrófi, svo að ekki sé annað talið.
Svo illa sem í haginn er búið um útgáfur íslenzkra heimildarrita fra
síðari öldum, eru engin tiltök að semja bók sem þessa án töluverðra
handritarannsókna. En glöggskygni á handrit og gamla skrift er eiginleiki,
sem ekki er öllum gefinn, og ekkert því til fyrirstöðu að menn geti verið
fyrirtaksgóðir sagnaritarar, þó að þá skorti hann. V. Þ. G. nefnir í bók
sinni fjölda handrita, stundum fleiri en þörf er á, en oft virðast þær til-
vísanir nokkuð af handahófi gerðar. Stundum verða út undan handrit,
sem átt hefði við að geta um. Kvæði eftir Ólaf Qunnlaugsson með hend:
hans sjálfs eru til bæði í Edinborg og safni Rasks (hvorugra getið á 15-
bls.). Einnig eru til í Edinborg uppskriftir að Disqvisitio Eggerts (ekki
nefnd bls. 42) og Réttritabók (ekki nefnd bls. 427); hin síðari að minsta
kosti er eiginhandarrit. Enn er þar dönsk þýðing á Arnbjörgu Björns
Halldórssonar eftir Jón bróður Eggerts (ekki nefnd bls. 423). Meðal rita
Bjarna Pálssonar (bls. 94 og 424—5) vantar lækningabók hans, Lbs.
1346, 4to. Eitt handrit að kvæðum Eggerts, auk þeirra, sem getið er á
b!s. 428 — 9, er Add. 885, 4to, en engin von var til að V. Þ. Q. kynni
að nefna það, því að í skrá Kálunds hefur láðst að geta þess. Um sum
ritatölin í bókinni (t. d. rit Jóns Ólafssonar bls. 422—3, Gunnars Páls-
sonar 429—30) er svo að sjá, sem þau sé skrifuð aðgæzlulítið upp eftir
handritaskrám Kálunds og annara, án athugunar á handritunum sjálfum,
og verður slíkt að heita heldur gagnslítið verk. Framtalið á ritum síra
Gunnars er og hrafl eitt. Óþarft með öllu er að tína til handrit að rit-
um síra Björns í Sauðlauksdal; það hefur Hannes Þorsteinsson áður
gert rækilegar í Skírni 1924, og hefði V. Þ. G. vel mátt láta sér nægia
að bæta við því litla, sem hann hafði fram yfir. Bæði Hannes og V. Þ.
G. (bls. 427) telja ranglega Add. 35, 4to vera í konunglega bókasafninu í
Kaupmannahöfn í stað háskólabókasafnsins.
Um slíkt má ávalt deila, en hitt er háskalegra, að V. Þ. G. er alls
ekki það vel 1®S a gamla skrift að honum sé treystandi. Staðir sem
hann prentar eftir handritum eru stundum heldur grunsamlegir. Hvað
merkir „varðugandi" 6115? Á það ekki að vera „vár dugandi"? Á ekki