Hugur - 01.06.2002, Blaðsíða 19

Mikael Karlsson ræðir við Donald Davidson
Hugur
áhuga og allrar vinnu þinnar á þessum sviðum kemur það örlítið á
óvart að þú hafir lítið skrifað um siðfræði eða verðmætaheimspeki.
Hvers vegna fékkstu aldrei meira við siðfræði eða verðmætaheim-
speki?
Eg var að fást við aðra hluti. Astæðan er svo sannarlega ekki sú að
mig skorti áhugann. Eg hef reyndar hugmyndir á þessu sviði sem ég
myndi gjarnan vilja þróa. Og ef til vill geri ég það. Nei, það er bara
það að í athafnafræði minni leiddi eitt af öðru; og á sama tíma var ég
að uppgötva málspekina og leitaði margra leiða til að skeyta þessi tvö
áhugamál mín saman. Það leiddi til þess sem í mínum augum er bara
almenn heimspekileg sálarfræði og felur í sér þekkingarfræði um
þessar mundir. Svo að þarna sameinast ansi margt. En um siðfræðina
hefurðu rétt fyrir þér. Það er ekki svo að hún geti ekki verið eða ætti
ekki að vera hluti af allsheijarviðhorfí í heimspeki. En það hefur
aldrei verið markmið hjá mér að þróa alltumfaðmandi heimspeki-
kerfi. Eg er aðallega að vinna mig fram úr einhverju tilteknu við-
fangsefni og leiðist inn í eitthvað annað sem tengist því. En ég kenndi
siðfræði í mörg ár við Stanfordháskóla og naut þess og missti aldrei
áhugann.
Eins og ég nefndi hefurðu eytt miklu púðri í heimspeki sálfræðinnar
og einnig í heimspekilega sálarfræði. Það kæmi ef til vill mörgum á
óvart, miðað við helstu atriði þar, að þú hafir haft skoðanir - upp-
byggilegar skoðanir - á kenningum Freuds sem heimspekilegri sálar-
fræði. Eg velti fyrir mér hvort þú gætir rétt aðeins gefið til kynna hverj-
ar þær skoðanir voru og hvernig það kom til að þú lentir í samræðu
um Freud?
Já. Eg ætti að taka það fram fyrst að ég er vissulega enginn sérfræð-
ingur um Freud. En ég býst við að ég hafi komist í þetta aðallega
vegna þess að einhver bað mig um að halda Ernest Jones fyrirlestur-
inn við Bresku sálgreiningarstofnunina eitt árið. Og ég spurði sjálfan
mig, hvað get ég sagt um þetta efni? Eg gerði mér þá ljóst undir eins
að ein leiðin til að hugsa um Freud væri að hugsa um hann í sam-
hengi heimspekilegrar sálarfræði. Ekki sem vísindamann, heldur
sem heimspeking í anda Aristótelesar. Og ég tók eftir því - maður get-
ur auðvitað ekki annað en tekið eftir því - að margir gagnrýndu
Freud fyrir að hafa ekki þróað neitt sem kalla mætti vísindi. Ég hugs-
aði því með mér, jæja, það má allt eins leggja hann út sem höfund á
sviði heimspekilegrar sálarfræði, að svo miklu leyti sem það er rétt-
lætanlegt. Ég valdi því úr atriði hjá Freud sem mér virtust heim-
17