Hlín - 01.01.1949, Blaðsíða 31
Hlín
29
hvorumtveggja, þá í nauðirnar rekur. Vitanlega sigrast
þó enginn þannig á sjálfum sjer, eins og Steinuiin gerir,
baráttu- eða sársaukalaust. Þetta veit skáldkonan undur
vel, og snildin í þessari sögu hennar er einmitt fólgin í
því, með hve miklum næmleik og glöggum skilningi sálar-
lífi Steinunnar er lýst, og einnig í því, hversu trú sú lýs-
ing er raunveruleikanum. Þessi glöggskygni í persónulýs-
ingum er höfuðeinkenni smásagna Guðrúnar og gefur
hinum bestu þeirra varanlegt gildi, samfara listrænum
frásagnarhætti.
Aðrar prýðilegar sögur í safninu eru „Skriflabúðin“,
„Landsskuld", „Bálför" og ekki síst hin stutta saga „Und-
ir útfall“. — Á tæplega fimm blaðsíðum eru þar gerðir
upp reikningar lieillar æfi á svo gagnorðan hátt og snjall-
an, að frásögnin öll er hnitmiðuð og aðalsögupersónan,
Ófeigur í Lundi, stendur lesendum lifandi fyrir sjónum.
Niðurlagsorð sögunnar eru bæði lifandi og skáldleg.
Söguefni sín sækir Guðrún í líf íslendinga vestan hafs,
lýsir örlögum þeirra og áhrifum þeim, sem þeir verða
fyrir í hinu nýja umhverfi. í sögunni „Utangarðs“ er
ágætlega lýst þeirri tvískiftingu sálarlífsins, sem einkent
hefur og einkennir margan íslendinginn í Vesturheimi.
Heimalandið og kjörlandið togast á um þá, þeir eru rót-
lausir kvistir í erlendri mold, þeir hafa eigi að ósekju
fundið til skyldleikans við álfkonuna, er átti „sjö börn í
sjó og sjö á landi“. Þá er því glögglega lýst og af mikilli
nærfærni í sögunni „Landskuld", hvernig íslendingar
vestan hafs snerust við þátttöku í heimsstyrjöldinni fyrri,
annarsvegar var þegnleg skylda við hið nýja land, hins-
vegar hatrið á styrjöldum og blóðsúthellingum. Þessi
djúpstæði árekstur ræður örlögum persónanna í nefndri
sögu.
Sögur Guðrúnar varpa því um margt björtu ljósi á
lífskjör og lífshorf íslendinga í Vesturheimi, eru þær
þessvegna, þegar frásagnalist þeirra er tekin með í reikn-
inginn, merkilegur skerfur bæði til íslenskra bókmenta