Hlín - 01.01.1949, Blaðsíða 80
78
Hlín
nokkuð um svip, en við verðum að lialda fast við okkar
íslensku gerðir, þó nothæfnin verði nokkuð önnur.
Allar menningarþjóðir, jafnvel miljónaþjóðirnar, Eng-
lendingar og Ameríkumenn, liafa mjög mikið álit á heim-
ilisiðnaði og leggja mikið á sig og kosta miklu til að end-
urreisa hann og viðhalda honum. — Margar eiga þjóðir
þessar erfitt fyrir, því margt af þeirra gömlu lieimavinnu
er löngu lagt niður og týnt, hefur það kostað mikið erf-
iði og fyrirhöfn að grafa það upp. — Að þessu leyti erum
við íslendingar betur settir, því flest af okkar gamla heim-
ilisiðnaði er enn í minnum hafður, eða að minsta kosti
ekki óvinnandi verk að rifja hann upp. — Það er hættast
við, að ýmislegt viðvíkjandi heimilisiðnaði karla sje flest-
um úr minni liðið, því áratugir eru liðnir síðan hætt var
að vinna sumar þær greinar eins og t. d. öskju- og aska-
smíði, spónasmíði, trjefötu- og kollusmíði, ýmislegt
málmsmíði o. s. frv. — En þetta ætti ekki að týnast.
íslendingar eru í eðli sínu listfengir og lægnir. Þraut-
seigir voru þeir við hin erfiðustu skilyrði, myrkur og
kulda, áhalda- og efnisleysi, — þá kom þeim hugkvæmnin
að góðu haldi. — Það þarf ekki að fara lengra en á söfnin
okkar til að kynnast snildarliandbragði fyrri tíðar manna,
bæði karla og kvenna. — Má þar meðal annars nefna
,,lýstu“ bækurnar (skrifuðu og teiknuðu), fornritunum
okkar virðulegur búningur.
Við erum þeim góðu mönnum þakklát, sem söfnuðu
mörgum þessum verðmætum, sem annars hefðu farið
forgörðum eins og svo margt annað af sama tagi, verið
slitið upp til agna, gefið, eða selt úr landi. — Þjóðminja-
safnið okkar hefur lengi, eða öll þau hundrað ár, síð-
an það var stofnað, verið illa sett með húsrými, sem hef-
ur háð því mikið. — En 1944 gaf Alþingi hinu unga ísl-
lenska lýðveldi morgungjöf, 3 milj. króna, til að reisa veg-
legt liús yfir safnið. — Þetta hús er nú að rísa af grunni.
Þá þarf um leið að gera alt sem hægt er til þess að gefa