Morgunn - 01.06.1940, Blaðsíða 86

80
M O R G U N N
grafið og gleymt, ýmislegt af þvi, sem hefir drifið á daga
eigenda þeirra fyrir tugum og jafnvel hundruðum ára,
en langt er frá því að þeir fari æfinlega með staðreyndir
í venjulegum skilningi þess ofðs eða hermi söguleg
óyggjandi sannindi, þegar þeir fara að leysa frá minn-
ingasarpi sínum. Það eitt virðist þeim nóg, ef eigandi
þeirra hefir hugsað einhverja hugsun skýrt og ákveðið,
þeir virðast geta klófest hana með einhverjum dular-
fullum hætti og sýnast geta skilað henni aftur hvenær
sem er, í hlutrænum myndum raunverulegra viðburða,
þegar farið er að spyrja þá frétta af einhverjum, sem
læs er á huliðsmál þeirra.
Hæfileiki sá, sem hér um ræðir, er nefndur ,,psy-
cohmetry" á enskri tungu, en kunnáttumenn í íslenzku
hafa lagt til að hann væri nefndur hlutskynjun eða hlut-
vísi, en hvorugt þessara orða fellur mér, virðast þau
naumast túlka nægilega skýrt það, sem hæfileiki þessi
felur í sér, og það skal tekið fram, að enska orðið gerir
það ekki heldur, en ég mun þó að þessu sinni nota enska
orðið þegar ástæða er til, unz fundið verður annað betra.
Þessa áðurnefnda hæfileika verður víða vart hjá er.
lendum miðlum, hjá sumum þeirra virðist hann hafa
yfirhöndina, en gæta lítt hjá öðrum, eða þá svo hverf-
andi, að naumast er eftir honum tekið. En lítt mun hans
hafa orðið vart hjá hérlendum miðlum, enda sennilega
lítið gert til þess að veita honum athygli, að svo miklu
leyti, sem mér er kunnugt um. Ef til vill ræður þar ein-
hverju um, að þess mun naumast að vænta, að menn
hljóti beinar sannanir fyrir framhaldslífi látins vinar
gegnum hæfileika þennan, ,,en fleira er matur enn
feitt ket“, segir máltækið, og sérhvað það í dulrænni
reynslu mannanna, sem líklegt er til að auka þekkingu
vora á starfhæfni vitundarlífs vors, getum vér, sem í
þessu félagi erum, ekki talið oss óviðkomandi og þar
sem lítið hefir verið ritað um þennan hæfileika á ís-
Jenzku og sjaldan minnzt á hann, hér í félagi voru, tel
J