Hugur - 01.06.2008, Side 171

Hugur - 01.06.2008, Side 171
Ritdómar 169 Af þessari upptalningu má ljóst vera að höfimdar koma mjög víða við. Þetta á sjálfsagt sinn þátt í því að textinn er lipur og skemmtilegur - það eru nýjar hugmyndir á hverri blaðsíðu. En í svo hröðum texta er nær hvergi staldrað við til að grandskoða einstaka hugmynd eða kenningu. Sem dæmi um þennan þeyt- ing má taka 4. kaflann sem heitir Þekk- ing. Þar er, á 11 blaðsíðum, lýst: Flokkun Aristótelesar á þekkingu, fjölgreinda- kenningu Howards Gardner, rakhníf Ockhams, kenningu Thomasar Kuhn um vísindabyltingar, vísindaheimspeki Karls Popper og Ians Hacking og hugmyndum Michels Foucault um þekkingu og vald. Sums staðar leika höfundar sér að því að stilla upp hugmyndum úr mjög ólíkum áttum. I 13. kafla, sem fjallar um trú, er til dæmis bæði rætt um sönnun Anselms og tólf reynsluspor AA-sam- takanna og í 3. kafla, sem fjallar um sál- ina, kynnist lesandinn bæði bollalegg- ingum Sókratesar um kosti þess að sálin losni úr „fjötrum líkamans" og hugmynd enska líffræðingsins Richards Dawkins um eigingjarna erfðavísa og náttúruval í menningarheiminum (56). I þessum sama kafla er líka fjallað um tvíhyggju og vélhyggju Descartes og þróunarkenningu Darwins. Hvernig skyldi þessi hraða yfirferð yfir mörg sundurleit efnisatriði þjóna þeim tilgangi bókarinnar að vera kennslubók í heimspeki fyrir framhaldsskóla? * Það er sitt hvað að kenna um íþróttir og að kenna íþróttir, enda er hægt að vera fróður um íþróttir án þess að geta neitt í þeim. Á sama hátt er það ólíkt að kenna um söng og að kenna söng enda fer ekkert endilega saman að vita mikið um söng og að geta sungið. Einnig er hægt að læra um tungu- mál án þess að læra neitt tungumál. Ég held að hægt sé að gera svipaðan greinarmun á að kenna heimspeki og að kenna um heim- speki enda er hægt að vita margt um heim- speki án þess að geta neitt í henni. Þessi greinarmunur á því annars veg- ar að kenna íþróttir, söng, tungumál eða heimspeki og hins vegar að kenna um íþróttir, söng, tungumál eða heimspeki er náskyldur greinarmuninum á þjálfim og fræðslu. Menn geta sótt fræðslu til fjölmiðla en þeir veita sjaldan þjálfun. Fræðsla getur verið einhliða miðlun og hún getur líka verið þægileg og átakalítil. Hins vegar krefst þjálfun þess ævinlega að nemandinn geri eitthvað sjálfur og oft ber hún bestan árangur þegar farið er að ystu mörkum þess sem hann þolir. Breytingar á námsefnisgerð fyrir fram- haldsskóla undanfarna áratugi hafa því miður verið á þann veg að auka vægi fræðslu og yfirferðar yfir mörg efnisatriði á kostnað þjálfunar. I sumum námsgrein- um, eins og til dæmis stærðfræði, hefur þetta gengið svo langt að hlaupið er yfir ótal efnisatriði á hundavaði án þess nem- endum, öðrum en þeim hraðfleygustu, gefist ráðrúm til að ná almennilegu valdi á neinum þeirra. Það er eins og skólarnir hafi dregist inn í hraðann og flaustrið sem einkennir heim fjölmiðla og viðskiptalífs. En að réttu lagi er það ekki hlutverk skóla að keppa við sjónvarpið og vefinn í því að miðla yfirborðslegum fróðleik. Góður skóli er þvert á móti staður þar sem nem- endur fá ráðrúm, hvatningu og stuðning til að tileinka sér færni sem aðeins verður numin með langri þjálfun. I heimi hrað- ans á skólinn að vera griðastaður þess seinlega - og það er seinlegt að læra að skrifa góðan stíl, reikna af öryggi, tala og lesa erlend mál, smíða af hagleik, leika á hljóðfæri, tileinka sér vísindalegan þankagang eða gagnrýna hugsun. ♦ Bókin Heimspeki fyrirpig kennir lesanda sínum ýmislegt um heimspeki. En hversu vel skyldi hún duga til að veita þjálfun, reyna á þrek hugans, gera nemandann að heimspekingi? Til að svara þessari spurningu þarf fyrst að átta sig á í hverju slík þjálfun er fólgin.
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172
Side 173
Side 174
Side 175
Side 176
Side 177
Side 178
Side 179
Side 180

x

Hugur

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.