Helgafell - 01.12.1942, Blaðsíða 31

UPPRUNI ÍSLENZKRAR SKÁLDMENNTAR
309
veigaminni atriði skipa kynkvísl hans á bekk meS ættum Ingimundar gamla,
Ketils þrjuns, Bersasona og Vémundar gamla. Oddi Yrarson var dóttursonur
Geirmundar, Galti Kjalvararson, dóttursonur ÞormóSs Bergssonar, og eft-
ir Kjalvöru voru KjalvararstaSir heitnir. Grímur Droplaugarson var þriSji
maSur frá Katli þrym, og bæ sinn nefndi Ketill eftir konu sinni ArneiSar-
staSi. Naumast nokkurs staSar á landinu eru hlutfallslega svo margir kvenna-
staSir kunnir sem í nágrenni Ingimundar gamla og þeirra bræSra, Ketils
þryms og Graut-Atla. Og hvar skyldum vér hafa spumir af kvenprestum
eSa gySjum hér á landi ? f þessum sömu ættum og svo kynkvísl Bjarnar
bunu. Sú ætt virSist líka hafa veriS rakin upp til Austurvegsmanna, því
aS kona Bjarnar á aS hafa veriS Vélaug, systir Vémundar hins gamla.
GySjurnar eru fimm: FriSgerSur í Hvammi í Dölum, kona Þórarins fyls-
ennis; „ÞuríSur hofgy5ja“ af FreysgySlingakyni; Þórlaug, kona Odda Yrar-
sonar; ÞuríSur, tendadóttir Ingimundar gamla, og Steinvör, sem í Vopn-
firSingasögu er kölIuS skyld Brodd-Helga. ,,Hún var hofgySja og varSveitti
höfuShofi5“, segir söguhöfundur. MeS samanburSi heimilda má ganga úr
skugga um þaS, aS höfuShof þetta hefur veriS í eigu Graut-Atlaættarinnar,
en Brodd-Helgi var sonur Ásvarar, dóttur Þóris Graut-Atlasonar. Mun Stein-
vör hafa veriS systir hennar. Hefur hún tekiS viS forræSi hofsins, er Ein-
ar, sonur Þóris Graut-Atlasonar, féll frá á unga aldri. í byrjun 11. aldar var
Sörli Brodd-Helgason goSorSsmaSur í FljótsdalshéraSi og bjó aS Valþjófs-
staS. Samtímis honum voru goSorSsmenn í Múlaþingum: SíSu-Hallur á
Þvottá, Hrafnkell goSi á HrafnkelsstöSum, Hólmsteinn Spak-Bersason á
BersastöSum, Ketill yngri þyrmur í NjarSvík og Bjarni Brodd-Helgason aS
Hofi í VopnafirSi. Allir voru þessir menn komnir í beinan karllegg frá þeim
fimm landnámsmönnum, sem auk Graut-Atla eru í eftirmála Hauksbókar
taldir göfugastir í Múlaþingum. Þar áttu aS vera sex goSorS samkvæmt lands-
lögum og eitt höfuShof aS fylgja hverju þeirra. 011 goSorSin hafa haldizt
í karllegg ættanna fram yfir kristnitöku nema Graut-Atla goSorSiS. VerSur
nú ljóst, hvers vegna Steinvör hofgySja leitar fulltingis hjá frænda sínum,
Brodd-Helga, í málarekstrinum gegn Þorleifi hinum kristna, sem frá er
greint í VopnfirSingasögu. Karlleggur ættar hennar var útdauSur.
Svo ljóst sem þaS er, aS Grímur Droplaugarson hefur veriS af kyni frjó-
semisdýrkenda, er þaS þó enn þá augljósara um fimmta skáld Austurlands-
ins, Helga Ásbjarnarson. Afi hans var Hrafnkell FreysgoSi, er geltinum
glataSi á SkriSdal og hafSi slíka elsku á Frey, aS hann gaf honum ,,alla
hina beztu gripi sína hálfa viS sig“. Ein vísa er eignuS Helga Ásbjarnarsynj,
Hún er torskýrS, þó má af henni ráSa, aS skáldiS leiti spádóma hjá trjám
skógarins á nóttum. Um tilefni vísunnar fer höfundur Droplaugarsona sögu
svofelldum orSum: ,,Nú keypti Helgi Ásbjarnarson land þaS, er að Eiðum
heitir, úti í héraði, en seldi Mjóanes og þóttist þar betur kominn, er þing-