Helgafell - 01.12.1942, Blaðsíða 43
SIÐMENNÍNG OG LÆKNISFRÆÐ!
321
um en hin ekki, er ef til vill sú, að
önnur leggur jákvæða hluti af mörk-
um, en hin ekki. Þó er lítill efi á,
hversu fara mundi, ef þjóð, sem skorti
bifreiðar, en væri þrautpínd af austur-
lenzkri kóleru, ætti að kjósa um, hvort
hún vildi heldur fá bifreiðar eða losna
við kóleruna. Sé þannig litið á málið,
eigum vér vísindunum meira að þakka
fyrir að losa oss við kóleru en gefa oss
bifreiðar. Þessi samanburður er engar
öfgar. Á 19. öldinni breiddist austur-
lenzk kólera hvað eftir annað út í
Bandaríkjunum og varð þúsundum
manna að bana. Alla 19. öldina ógn-
aði gulusótt Suðurríkjunum og hafnar-
bæjum Norðurríkjanna eins og vofa.
Báðum þessum drepsóttum hefur verið
útrýmt í Bandaríkjunum. En maður
20. aldarinnar metur eigi til fulls,
hvers virði þetta er fyrir hann. Hann
lætur sér nægja að viðurkenna stað-
reyndina og gleymir því, að þessir
sjúkdómar hafi nokkurn tíma gist
landið. Honum kemur ekki til hugar,
að þeir gætu komið aftur. Viðurkenn-
ing hans á læknavísindunum er að
mestu fólgin í heitri ósk um, að rutt
verði úr vegi þeim sjúkdómum, sem
enn hrjá mannkynið.
Því miður er afstaðan til læknis-
fræðinnar oft eigi aðeins fálæti og
gleymska á unna sigra, en miklu frem-
ur lýsir hún sér í virkri andstöðu. And-
stæðingar bólusetninga beita sér til
dæmis móti einu mikilvægasta og
þrautreyndasta atriðinu í heilsuvernd.
Þeirra er heiðurinn, að bólusóttin held-
ur enn velli. Andstæðingar dýratil-
rauna beita sér gegn læknisfræðilegum
rannsóknum, sem bæði miða að því að
öðlast nýja þekkingu og gera þá þekk-
ingu raunhæfa, sem þegar var feng-
in. Fylgismenn trúarlækninga berjast
fyrir afnámi allra læknavísinda. Þótt
þeir 8éu í minnihluta atkvæðisbærra
manna, eru þeir áhugasamur minni-
hluti, sem færir sér í nyt áhugaleysi og
fálæti meirihlutans. Þeir bera fram
lagafyrirmæli, er leggja stein í götu
læknisfræðinnar og sitja um hvert tæki-
færi til að skapa örðugleika á því, að
uppi sé haldið lögmætu, læknisfræði-
legu eftirliti. Starfsemi slíkra manna
hefur áorkað því, að lög um skyldu-
bólusetningu hafa verið afnumin í
tveim fylkjum með þeim árangri, að
bólusótt gerir einkum vart við sig í
þessum tveim fylkjum Bandaríkjanna.
Bólusóttin ber því miður enga virðingu
fyrir landamæralínum, og hún heldur
ekki kyrru fyrir þar, sem löggjöfin er
henni hliðholl, en berst til annarra
ríkja. Á þennan hátt er hindrað, að
bólusótt sé útrýmt úr Bandaríkjunum.
Margt af því fólki, sem sýnir lækna-
vísindunum andúð, heldur enn dauða-
haldi í hin ævafornu grundvallaratriði
frumstæðrar læknisfræði, sem eiga
djúpar rætur í mannlegu eðli. Þetta
fólk hafnar ekki lækningum skilyrðis-
laust, en það er mótfallið grundvall-
arkenningum vísindalegrar læknis-
fræði. Það viðurkennir og semur sig
að ytri skilyrðum nútímalífs, skilyrð-
um, sem eru ávöxtur eðlisfræðivísinda,
en það hefur orðið aftur úr, er til þess
kom að fylgjast með straumhvörfum
í hugsanastefnum, er hafa átt sér stað
í lífi nútímamannsins. Þetta fólk er
blátt áfram frumstætt fólk, sem ekur í
bifreiðum.
í læknisfræði er um tvær hugsana-
stefnur að ræða. Onnur er frumstæð og
merkt hjátrúnni. Hin er vísindaleg og
merkt nútíðinni. Þessar stefnur eru
hvor annarri gagnstæðar í öllum atrið-
um. Önnur stefnan felur í sér þá trú,
að yfirnáttúrleg öfl valdi sjúkdómun-
um. Slík kenning gerir ráð fyrir sam-