Helgafell - 01.12.1942, Blaðsíða 127
MERGURINN MÁLSINS
397
húfi, því að brezku stjómmálamennimir
staðhæfðu, að „hefnd“ væri ókristileg, eng-
in ástæða til að rifja upp fornar ávirð-
ingar, og fleira keimlíkt þessu).
Þá kom einnig í ljós mikil andstaða gegn
þeim kröfum, að Þýzkaland skyldi neytt til
þess að bæta fyrir unnið tjón og gripdeild-
ir, sem Þjóðverjar höfðu framið. Þjóðverjar
höfðu flutt burt margra milljóna virði af
gulli úr bönkum þeirra landa, sem þeir
höfðu undirokað, meðan á styrjöldinni stóð,
og auk þess hafði þýzki herinn geysimikla
eyðileggingu á samvizkunni. En nú komu
fram á sjónarsviðið margir hagfræðingar
og ýmsir aðrir til þess að sanna það, að
Þýzkaland ætti ekkert gull og gæti því ekki
endurgreitt þetta stolna fé. Það væri ó-
sæmilegt og blygðunarlaust að bæta sér
tjónið úr listasöfnum Þýzkalands, og að
taka skáðabætumar í varningi mundi hafa
í för með sér „hrun alþjóðaviðskipta", og
svo framvegis.
En mest var um það rifizt, hversu lengi
ætti að hafa setulið í Þýzkalandi. Rússar,
sem einir Bandamanna unnu sigra í styrj-
öldinni, vildu halda setuliði í Berlín ekki
skemur en fimmtíu ár, og í sama strenginn
tóku Pólverjar, Frakkar, Tékkar og Serb-
ar, enda kváðust þeir ekki geta unnið að
endurreisn og góðri skipan í löndum sín-
um nema því aðeins, að ekki þyrfti að ótt-
ast árás á þetta löngu tímabili að minnsta
kosti. En um 1955 tóku hátt settir kirkj-
unnar menn og stjórnmálaleiðtogar hér í
landi að fjargviðrast um það, að hemámið
væri ósæmilegt og ætti að taka enda, því
að nú væri Þýzkaland afvopnað með öllu
og gæti ekki háð stríð fyrr en í fyrsta
lagi eftir heila öld.
Um sama leyti var hafin áróðursherferð
í blöðum gegn Rússum og öðrum hersveit-
um Bandamanna í Þýzkalandi og hermenn-
irnir sakaðir um grimmd og hrottaskap
við Þjóðverja. Sömu blöðin sögðu, að í
Þýzkalandi væm það bara brezku og amer-
ísku hermennimir, sem hegðuðu sér sóma-
samlega og þess vegna væru þeir vinsælir
með Þjóðverjum, sem reyndar væru um
margt líkir Bretum og mættu jafnvel telj-
ast „frændur."
Vegna þessarar deilu versnaði sambúð
Breta og Rússa, þeirra bandamanna Bret-
lands, sem meiri þátt áttu að sigrinum en
nokkrir aðrir, og lá við fullum fjandskap.
Tveir brezkir forsætisráðherrar, þeir,
Anthony Eden og Sir Stafford Cripps, sem
báðir fylgdu Rússum að málum í þessu
efni, urðu að hrökklast frá völdum, en for-
sætisráðherra varð íhaldsmaður frá Birm-
ingham, Godleigh Cant, sem valdi sér að
kjörorði: „Sættir og Fróðafriður." Ameríska
setuliðið var látið fara brott úr Þýzkalandi
og Bretar á eftir, en Rússar þrjózkuðust
enn um hríð, þótt einir væru, en fóru svo
loksins fokvondir.
í sambandsríki Pólverja og Tékka sögðu
þeir af sér í mótmælaskyni Sikorski hers-
höfðingi og dr. Benesh, og Pétri, forset-
anum í Suður-Slavíu, fyrrum konungi í
Jugóslavíu, var sýnt banatilræði, sem
grunur lék á, að Þjóðverjar hefðu stofnað
til.
Þessi árin höfðu ýmsir hershöfðingjar
og stjórnmálamenn setið að völdum í
Þýzkalandi, — Vögler, dr. Schlecht,
Rommel hershöfðingi, dr. Griining og dr.
Rasser. Þar eð Þýzkaland þurfti engar
skaðabætur né skuldir að greiða, var hag-
ur þess miklu betri en annarra ríkja, eink-
um Bretlands, sem var í botnlausum skuld-
um við Ameríku, og þótt ýmsir kirkju-
höfðingjar, stjórnmálamenn og blöðin kysu
að útmála örbirgðina og eymdina í Þýzka-
landi, vissu athugulir útlendingar, sem þar
dvöldust, að í rauninni var allt öðru máli
að gegna.
í Þýzkalandi var allt í óreglu og reiðu-
leysi á yfirborðinu um mörg ár. Tilraun-
ir voru gerðar til að koma á kommúnist-
isku skipulagi að nokkru, og óeirðir og
uppreisnir voru tíðar, en þeir, sem völdin
höfðu tekið að erfðum og venju, voru enn
geysi öflugir og athafnasamir að tjaldabaki.
Þetta voru iðjuhöldarnir í Ruhr og Rín-
arbyggðum, stóreignamenn í Prússlandi og
hershöfðingjarnir, sem unnu að því nótt