Helgafell - 01.12.1942, Blaðsíða 28

306
HELGAFELL
ekki úlfana á blóði, þegar þeirra menn geri það. Þessi ummæli verða ekki
skilin sem tákn norskrar þjóðerniskenndar, þótt þau beri á sér nokkurn blæ
andúðar gegn umhverfi Ragnhildar. Af samhengi kvæðisins má ráða, að
Ragnhildur hafi verið í andstöðuflokki Haralds konungs, enda eiga orðin um
úlfafóðrunina líklega við sigur Haralds í Hafursfirði. Vísur Hornklofa
um hina dönsku drottningu eða tignarmeyju og hennar „dramblátu dísir“
vekja nokkurn grun um það, að andstæðingar Haralds í baráttunni um Nor-
eg, kunni að hafa verið af austnorrænu ætterni — Haraldur konungur var það
reyndar sjálfur, svo sem alkunnugt er. — Og við þurfum ekkert að undrast,
þótt ,,hin danska kona“ hafi verið í flokki andstæðinga hans. í upphafi
víkingaaldar, eða nánar ákveðið fyrir 813, höfðu danskir konungar náð fót-
festu í Suður-Noregi og lagt undir veldi sitt Vestfold, auðugasta og merki-
legasta landshluta þeirra tíma Noregs. Á næstu mannsöldrum náðu víkinga-
skarar frá löndum Dana- og Svíakonunga yfirráðum á helztu verzlunarleið-
um í Vestur- og Austur-Evrópu og mynduðu víða nýlendur meðfram þeim.
Það mætti sannarlega furða heita, ef strandir Noregs hefðu verið lausar við
heimsóknir þessara gesta. Ég neita að trúa þeirri fjarstæðu.
Hornklofi kallar mótstöðumenn Haralds konungs í Hafursfjarðarorustu
austkylfur, og segir einnig í kvæðinu, að konungur hafi gefið mönnum sínum
„austrænt man". Á þessum tímum voru ferðir víkingaskaranna frá Dan-
mörku og ströndum Noregs vestur um haf í algleymingi, og af kvæði Horn-
klofa má ráða, svo sem Gustav Storm hefur bent á, að víkingar frá Vestur-
löndum hafi tekið þátt í Hafursfjarðarorrustu gegn Haraldi hárfagra. Það
hefði því mátt búast við, að Hornklofi minntist frekar vestrænna ambátta
en austrænna á valdi Haralds og manna hans eftir sigurinn. Þegar við
athugum orðið austkylfur, horfir málið öðruvísi. Orð þetta merkir sýnilega
austrænu kylfingarnir eða kylfumennirnir. Það er hertekið kvenfólk hinna
yfirunnu austrænu óvina, sem skáldið kallar „austrænt man". í Egils sögu
er talað um Kylfinga. Þeir komu að austan til Hálogalands, og átti Þórólfur
Kveldúlfsson, sýslumaður Haralds hárfagra, í höggi við þá. Gustav Storm
hugði Kylfinga þessa menn Svíakonungs, og er það líklegt. Garðaríki var
stofnað af víkingum frá Svíaríki, en að fornu bar þessi austnorræna nýlenda
einnig nafnið Kylfingaland. Að því er Johannes Steenstrup segir var kylfan
höfuðvopn bænda í Danmörku og víðar meðal norrænna manna á víkinga-
öld. Norðmenn þeirra tíma hafa þó haft augljósa sérstöðu í þessu efni. Frá
víkingaöldinni einni saman hafa fundizt um 2000 sverð í Noregi. Þar í landi
hlýtur sverðið að hafa heyrt til hinum almenna vopnabúnaði. í forndönsku
löndunum hafa á hinn bóginn sárfá sverð fundizt frá umræddum tíma, og
aðeins sex hér á landi. Mega nú eftirfarandi orð Fóstbræðra sögu vekja
nokkra athygli: ,,í þann tíð voru á íslandi sverð ótíð til vopnabúnings".
Þessi lærdómsríku ummæli eiga við vopnaburð sögualdarmanna. Ég hika