Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1965, Blaðsíða 22

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1965, Blaðsíða 22
Tímarit Máls og menningar skornum skammti, og kom sér þá vel að Páll hafði einmitt verið að kanna nýjar leiðir í gerð slíkra mælitækja í Danmörku og hafði tekizt að smíða tæki, sem var mun hentugra en þau sem áður höfðu þekkzt. Við höfum mælt geislavirk efni í lofti og regnvatni síðan 1958. Á meðan tilraunir voru gerðar með stórar kjamorkusprengjur var þetta nauðsynlegt af öryggisástæðum, og það er fróðlegt að fylgjast með þessu ennþá þó að mjög sé farið að draga úr geisluninni. Einnig eru nú mæld geislavirk efni í matvælum, en þar eru þau mun þrálátari en í úrkomunni þar sem þau geym- ast í jarðveginum. Mikið hefur líka verið mælt af ýmsum geislavirkum efnrnn sem notuð hafa verið við rannsóknir, bæði á vegum Eðlisfræðistofnunarinnar sjálfrar og einnig annarra stofnana. Má þar nefna geislavirkt joð við mælingar á vatns- rennsli í ám, vatnsleiðslum og neðanjarðaræðum, geislavirkt kolefni við mæl- ingar á kolsýruvinnslu svifsins í sjónum og geislavirkan fosfór við áburðar- tilraunir. Þá fara einnig stöðugt fram mælingar á geislavirku vetni eða tritium í úr- komu, yfirborðsvatni og uppsprettum, heitum og köldum. Mælingar þessar eru gerðar til að kanna, hve lengi uppsprettuvatnið hefur dvalið neðanjarðar. Þær eru nokkuð erfiðar í framkvæmd vegna þess hve lítið er af tritium í þessu vatni. Árið 1960 sótti Eðlisfræðistofnunin um styrk til Alþjóðakjarnorkumála- stofnunarinnar til rannsókna á rennsli grunnvatns og var þá einkum haft í huga rennsli heita jarðvatnsins. Styrkurinn var veittur og bætti það mjög tækjakost stofnunarinnar við mælingar á geislavirkum efnum. Einnig feng- um við mjög fullkominn massaspektrómeter til mælinga á ísótópahlutföllum í vatni, en Bragi Árnason, efnafræðingur, sér um þær mælingar. Hér er um að ræða að mæla þungavatnsinnihald í úrkomu, yfirborðsvatni og í heitum og köldum uppsprettum. Tilgangurinn er einkum sá að finna hvaðan heita vatnið kemur, en úrkoman hefur breytilegt þungavatnsinnihald eftir lands- hlutum. Á öðru starfsári stofnunarinnar var tekið að vinna að smíði tækis til segul- mælinga, svokallaðs prótónu segulmælis, og vann Orn Garðarsson, rafmagns- verkfræðingur, að smíði fyrsta tækisins. Rannsóknum á þessu sviði hefur ver- ið haldið áfram og er ennþá unnið að endurbótum á þessari mælitækni. Undanfarin tvö ár hefur dr. Þorstein Sæmundsson séð um rekstur segul- mælingastöðvarinnar og úrvinnslu eldri gagna, svo að væntanlega verður bráðum hægt að. gefa út skýrslu um niðurstöður mælinganna. Þá hefur Þor- 12
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.