Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1965, Blaðsíða 111

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1965, Blaðsíða 111
telst mér til, að meir en þriðjnngur a{ efnismagni hennar sé um fsland og íslenzka menn fyrr og síðar, og svipuðu máli mun gegna um sumt annað af hans frumkveðnu ljóðabókum, en þær eru alls orðnar sjö á fimmtán árum, auk þýðinganna. Hitt er þó meira um vert, frá mínu sjónarmiði, af hve fölskvalausum hug til lands vors þetta allt er gert, bæði saga Stefáns, þýddu kvæðin og þau frumortu. Kvæðin í þessari bók Orglands hafa sömu kosti og fyrri ljóð hans og standa þeim síður en svo að baki. Ef nokkru mun- ar, finnst mér kraftur skáldsins og hagleik- ur aukast við hverja bók, sem hann gefur út. Og ekki minnist ég þess að hafa áður lesið svo viðamikil kvæði eftir Orgland sem Til Islands og Galdra-Loftur í Farvegum. 011 eru kvæðin ort á kjarngóðri nýnorsku, hreytileg að uppistöðu, ívafi og blæ, sem þó er alltaf með persónulegum yl. Til dæmis um íslenzkan svip kvæðanna og um leið fjölbreytni skulu fyrst og fremst nefnd fáein þeirra, sem eru um land vort og þjóð: Til íslands, Galdra-Loftur (bæði löng og kynngi mögnuð), Sigling inn Eyja- fjörð, Hornbjarg, Stóri-Geysir, fslenzkur skipstjóri, Mývatn, Dimmuborgir, Kveðja til íslands og Fjalldrottning, öll rík af að- dáun á því, sem íslenzkt er og norrænt yfirleitt. Onnur yrkisefni, tekin til meðferðar af skáldinu, eru flest norsk eða færeysk. Yfir bókinni er því víðast norrænt heiði, ýmist hlýtt og bjart eða þrungið seltu frá sjó og frosti vetrar. Einstök þeirra mættu þó kall- ast sammannleg, þannig að óljós virðist uppruninn. Svo er t. a. m. um eitt bezta kvæðið, Sólarsöng (við klausturhlið). Þar segir frá ungri stúlku, sem ætlar að fara í klaustur, og aðdáanda hennar, söknuði hans og þrá. Honum er kvöl að meyjar- missinum í klaustrið, sem von er að. Svo Umsagnir um bœkur mælir skáldið m. a. fyrir munn elskandans til hennar, sem Guði hefur líf sitt helgað: fíulla skire, Gulla blome, i din vðrdag sprungen ut! Kor din ange fyller romet, kor din song nár inst i hjartet, sá det svimrar for ein gut. Du er sytten ár i sumar, du vert atten neste vár. Kor min dag vil verta tomar' nár den skiraste av blomar attom klosterporten stár. Þe:ta er aðeins fyrsta vísa kvæðisins af sjö, en það er alit til enda gætt sömu ást og aðdáun. Ég sagði, að kvæðið virtist sammannlegt. En gæti það ekki táknað viðhorf höfundar- ins til íslands, sem er horfið honum í fjarskann líkt og klausturmærin sveininum inn fyrir múrinn, og gæði það meyjar- eða konumynd, svo sem ófá skáld hafa gert á undan honum? Sjá t. a. m. ljóðið Fjall- drottningu í bókar lok, sem er náskylt þessu. Um þetta skal þó ekkert fullyrt. En kvæðið um Gullu hefur þau einkenni góðs skáldskapar að kveikja í lesandanum sömu hughrif og það er innblásið af. Og þessi fagra kvenlýsing er a. m. k. ósvikin og norræn. Snarasti þáttur ljóða Orglands er ástin til norrænunnar og til íslands alveg sér- staklega. Hann saknar þess eins og ást- rneyjar, dáist að fomri frægð þess og feg- urð, gleðst yfir heiðri þess og hamingju í nútíð, dreymir um glæsta framtíð þess. Fyrir það, sem nú hefur verið sagt, skal ívari Orgland af alhug þakkað og honum óskað til hamingju með vöxt og viðgang á skáldskaparbraut hans. Þóroddur GuSmundsson. 101
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.