Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1965, Síða 111

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1965, Síða 111
telst mér til, að meir en þriðjnngur a{ efnismagni hennar sé um fsland og íslenzka menn fyrr og síðar, og svipuðu máli mun gegna um sumt annað af hans frumkveðnu ljóðabókum, en þær eru alls orðnar sjö á fimmtán árum, auk þýðinganna. Hitt er þó meira um vert, frá mínu sjónarmiði, af hve fölskvalausum hug til lands vors þetta allt er gert, bæði saga Stefáns, þýddu kvæðin og þau frumortu. Kvæðin í þessari bók Orglands hafa sömu kosti og fyrri ljóð hans og standa þeim síður en svo að baki. Ef nokkru mun- ar, finnst mér kraftur skáldsins og hagleik- ur aukast við hverja bók, sem hann gefur út. Og ekki minnist ég þess að hafa áður lesið svo viðamikil kvæði eftir Orgland sem Til Islands og Galdra-Loftur í Farvegum. 011 eru kvæðin ort á kjarngóðri nýnorsku, hreytileg að uppistöðu, ívafi og blæ, sem þó er alltaf með persónulegum yl. Til dæmis um íslenzkan svip kvæðanna og um leið fjölbreytni skulu fyrst og fremst nefnd fáein þeirra, sem eru um land vort og þjóð: Til íslands, Galdra-Loftur (bæði löng og kynngi mögnuð), Sigling inn Eyja- fjörð, Hornbjarg, Stóri-Geysir, fslenzkur skipstjóri, Mývatn, Dimmuborgir, Kveðja til íslands og Fjalldrottning, öll rík af að- dáun á því, sem íslenzkt er og norrænt yfirleitt. Onnur yrkisefni, tekin til meðferðar af skáldinu, eru flest norsk eða færeysk. Yfir bókinni er því víðast norrænt heiði, ýmist hlýtt og bjart eða þrungið seltu frá sjó og frosti vetrar. Einstök þeirra mættu þó kall- ast sammannleg, þannig að óljós virðist uppruninn. Svo er t. a. m. um eitt bezta kvæðið, Sólarsöng (við klausturhlið). Þar segir frá ungri stúlku, sem ætlar að fara í klaustur, og aðdáanda hennar, söknuði hans og þrá. Honum er kvöl að meyjar- missinum í klaustrið, sem von er að. Svo Umsagnir um bœkur mælir skáldið m. a. fyrir munn elskandans til hennar, sem Guði hefur líf sitt helgað: fíulla skire, Gulla blome, i din vðrdag sprungen ut! Kor din ange fyller romet, kor din song nár inst i hjartet, sá det svimrar for ein gut. Du er sytten ár i sumar, du vert atten neste vár. Kor min dag vil verta tomar' nár den skiraste av blomar attom klosterporten stár. Þe:ta er aðeins fyrsta vísa kvæðisins af sjö, en það er alit til enda gætt sömu ást og aðdáun. Ég sagði, að kvæðið virtist sammannlegt. En gæti það ekki táknað viðhorf höfundar- ins til íslands, sem er horfið honum í fjarskann líkt og klausturmærin sveininum inn fyrir múrinn, og gæði það meyjar- eða konumynd, svo sem ófá skáld hafa gert á undan honum? Sjá t. a. m. ljóðið Fjall- drottningu í bókar lok, sem er náskylt þessu. Um þetta skal þó ekkert fullyrt. En kvæðið um Gullu hefur þau einkenni góðs skáldskapar að kveikja í lesandanum sömu hughrif og það er innblásið af. Og þessi fagra kvenlýsing er a. m. k. ósvikin og norræn. Snarasti þáttur ljóða Orglands er ástin til norrænunnar og til íslands alveg sér- staklega. Hann saknar þess eins og ást- rneyjar, dáist að fomri frægð þess og feg- urð, gleðst yfir heiðri þess og hamingju í nútíð, dreymir um glæsta framtíð þess. Fyrir það, sem nú hefur verið sagt, skal ívari Orgland af alhug þakkað og honum óskað til hamingju með vöxt og viðgang á skáldskaparbraut hans. Þóroddur GuSmundsson. 101
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.