Tímarit Máls og menningar - 01.06.1965, Side 52

Tímarit Máls og menningar
Katrín vildi helzt aldrei skilja kúluna við sig nema á nóttinni, hún bar hana
í svuntuvasanum. Og bærust barneignir í tal hjá öskutunnunum, í mjólkur-
búðinni eða hjá fisksalanum, sem sagði af sinni alkunnu fisksalafyndni, að
innvortis væru allar konur útbúnar eins og pokadýr, þá sagði Katrín:
Hugsið ykkur, lífeðlisfræðingum ber saman um að síendurteknar fréttir
um geimskot í útvarpinu hafi smogið svo djúpt inn í minn eðliskjarna, að ég
hafi þungazt af þeim. Ég finn líka sjálf, að ég er með eggj astokkana fulla af
svona kúlum, en mér er bara bannað að fæða fleiri. Héraðslæknirinn gerði
boð fyrir Svein og fyrirskipaði okkur að nota verjur. Ekki vegna vísindanna,
heldur vegna tungunnar. Hvernig færi ef næsta kynslóð sendi einungis frá
sér útvarpstruflanir? Mér er líka bannað að bafa útvarp í gangi. Segulbönd
eru hættulaus.
Lagalegur réttur Katrínar yfir kúlunni var ótvíræður, en Eðlisfræðistofn-
un íslands fékk því framgengt, að algerrar einangrunar var krafizt svo kúlan
æxlaðist ekki, en hún varð snemma bráðþroska á því sviði og sótti í allt hnött-
ótt, einkum bandhnykla. Katrín blýddi fyrirskipuninni og valdi krukkunni
öndvegi á útskorinni hillu, en svo hún yrði ekki einmana, stalst hún til að
láta títuprj ónshaus hjá henni. Á hverju kvöldi, áður en Katrín sofnaði, hjal-
aði hún stundarkorn við kúluna, sem fann ástríki orðanna streyma til sín,
enda var skyn hennar næmt, þótt önnur skynsemi bærðist ekki innra með
henni. Hvenær sem hjónin áttu aukastund frá daglegu bjástri settust þau á
stól framan við hilluna og reyndu að nema mál kúlunnar. Katrín líkti eftir
hljóðum hennar, sem kúlan svaraði með háu gargi. En hvernig sem þau
sökktu sér niður í útvarpstruflanafræði skildu þau aldrei garg af því sem
kúlan gargaði.
Hér hafa orðið snögg kynslóðaskipti, sagði Katrín við Svein, sem játaði.
Þau drógu stólana sína saman til að horfa á kúluna, sem glápti á móti skiln-
ingslausu útvarpsauga, grænu og flóttalegu. Þannig, sitjandi á tveimur lökk-
uðum eldhúskollum, eru þau greipt í minningu þjóðarinnar, tengd traustari
og fastreyrðari böndum en hjóna- og ástabandið binda, bundin alhyggð,
vöknuð „til nokkurra hugleiðinga um andleg hlutverk vor hér úti á íslandi,
sem ég (Einar Benediktsson) fyrir mitt leyti er algerlega sannfærður um að
eru einmitt við hæfi gáfna- og skilningsþorsta vorrar sérstæðu, fámennu og
víðbýlu menntaþjóðar,“ útvalin.
Ur Þjóðsögum Tómasar Jónssonar.
42