Tímarit Máls og menningar - 01.03.1997, Síða 22

HALLDÓR BJÖRN RUNÓLFSSON
getur hvergi nálgast samhangandi nútímalistasögu okkar af sjálfdáðum,
hvorki í riti, söfnum né á myndsnældum.
íslenskur almenningur getur heldur ekki vænst þess að finna haldbæra
samantekt á innlendri eða alþjóðlegri nútímalist í dagblöðum. Hversu vel
sem menn fylgjast með dagblaðaskrifum frá degi til dags eru þeir litlu nær
um samfellda þróun íslenskrar og erlendrar myndlistar enda er það trauðla
í verkahring slíkra miðla að kynna til hlítar svo sértækan vettvang. Dagblöð
geta til dæmis ekki leyft sér að birta lærðar greinar þar sem farið er ofan í
kjölinn á einangruðu álitamáli sem varðar listir líðandi stundar eða ákveðið
tímaskeið í listasögunni. Þau eru dæmd til að taka tillit til síns almenna
lesanda og skipa þörfum hans ofar en þörfum sérfræðinga eða sérfróðra
áhugamanna. Það má því fullyrða að þörfin fyrir dýpri umræðu um myndlist
almennt hafi víkkað upprunalega hugmynd Rasmussens um séríslenska
myndlistarráðstefnu og beinlínis kynt undir þeim metnaði að ráðstefnan í
Norræna húsinu yrði ráðstefna urn stöðu alþjóðlegrar samtímalistar.
Eftir langan og strangan undirbúning undir dyggri handleiðslu Sigþrúðar
Gunnardóttur, sérlega ráðnum ritara ráðstefnunnar, tókst að bjóða fimm
erlendum gestum sem beinum þáttakendum til ráðstefnunnar sem hlotið
hafði hina gagnmerku yfirskrift „Art Criticism Today“.3 Það voru svissneski
listfræðingurinn og gagnrýnandinn Paolo Bianchi; Else Marie Bukdahl,
forseti Konunglegu listakademíunnar í Kaupmannahöfn, mikilvirkur list-
fræðingur og gagnrýnandi; finnski listfræðingurinn og gagnrýnandinn Liisa
Lindgren; hollenski sýningastjórinn Harm Lux; og Annelie Pohlen, for-
stöðumaður Kunstverein í Bonn, Þýskalandi.
Listsýningar sem næturklúbbar eðafjölleikahús
Strax á öðrum degi ráðstefnunnar blönduðu tveir þessara erlendu gesta sér
í umræðuna, en yfirskriftin þann daginn var „Gagnrýni, list og fjölmiðlar“.
Sýningastjórinn oggagnrýnandinn Harm Lux—stjórnandi sýningasalarins
Shed im Eisenwerk í Frauenfeld, norðaustur af Zurich — hélt erindi um
morguninn sem hann kallaði Towards an Autopoetic World: What Kind of
Conditions Does a Curator Need to Develop? eða „Til sjálfsprottins4 heims:
Hvers þarfnast sýningastjóri til að þróast?“. Þar setti Lux fram þá skoðun að
tími hugmyndafræðinnar væri liðinn og eftir stæði sýningastjórinn í þjóð-
félagi sem væri yfirfullt af upplýsingum en að sanra skapi rúið útópískri
framtíðarsýn. í því sambandi varpaði hann fram þeirri fjórliða spurningu:
1) Hver eru rökin sem hvetja okkur til dáða? 2) Á hverju höfum við trú í
skrifum okkar? 3) Hvaðan fáum við upplýsingarnar? 4) Hvaða ástæður
höfum við til að skapa listaverk, skrifa gagnrýni eða búa til listsýningu?
12
TMM 1997:1