Tímarit Máls og menningar - 01.09.1998, Síða 49

TILGANGSLAUST AÐ VEITA VIÐNÁM!
minni sem, vel að merkja, er aftur austanmegin, kom hún skyndilega yfir
mig: þessi tilfmning íyrir gáskafullum stöðugleika, sviflétt og samhljóma,
allt virtist orðið einfalt, já meira að segja skiljanlegt. Spennan milli skauta
þeirra afla sem hafa, hvort sem mér líkaði betur eða verr, ríkt yfir mér lengst
af ævinnar og stundum nær slitið mig sundur, var horfin. Þrúgandi ok
Framkvæmdanefndarvaldsins, sem var andstætt allri skaphöfn minni, var á
braut. Sem og ógleðin við að fara þessa tvöhundruð metra frá Kochstrasse til
Zimmerstrasse sem eitt sinn voru kallaðir Checkpoint Charly...
Glaður í bragði steig ég inn í leið 2, Pankow Vinetastrasse-Ruhleben, sem
nýbúið var að opna, fór yfir Potzdamer Platz út að Gleisdreieck, þessum
risavöxnu járnbrautarteinamótum neðanjarðarbrautarferða minna úr
bernsku. Þá sat ég alltaf í aftasta vagninum, í sæti varalestarstjórans sem
tíðkaðist lengur fyrir austan en fyrir vestan, sá teinana og húsin á flótta
bakvið mig og hlakkaði strax til augnabliksins þegar svarta gatið á framhlið
íbúðablokkarinnar gleypti leið 1, þessa ljósgrængulu slöngu sem fór þvert á
leið okkar: kynngimögnuð sjón fyrir sex eða sjö ára strák.
Svo var það krappa beygjan í áttina að Zoo-brautarstöðinni og áfram til
Nollendorfþlatz. Hversu oft hafði ég verið hérna þegar ég átti heima í
Schöneberg, drukkið glas af tei með börnunum á tyrkneska basarnum á
Bulowstrasse-brautarstöðinni eða slangrað um flóamarkaðinn á Nollen-
dorf-brautarstöðinni - ferðamannalest mjakaðist á skjaldbökuhraða milli
brautarstöðvanna sem á tímum múrsins fengu nýtt hlutverk - þetta var nú á
rólegu árunum mínum í Vesturberlín. En á trylltu árunum í byrjun níunda
áratugarins æddi ég gegnum táragasmekki og rjúkandi götuvígi eftir Bulow-
strasse og Maassenstrasse og yfir Winterfeldtplatz með hausinn milli herð-
anna svo hann fengi ekki í sig stein eða lögreglukylfu.
Þennan hamingjumorgun fór ég úr á Nollendorfþlatz, drakk mjólkurkaffi
í Berio og rifjaði upp þessa tíma með það á tilfmningunni að ég ætti allt lífið
framundan. Það bráði ekki af mér fyrr en mér skaut á ný upp í miðbænum
austanmegin. Nei, ekki út af trylltum drununum í gröfunum sem enn eru í
óðaönn að grafa upp hálfan austurbæinn, ekki út af söluskálaeyðimörkinni
sem sker í augun á Alexanderplatz eða dapurlegum útstillingargluggum
verslananna sem farnar eru á hausinn. Það voru andlit fólksins; eitthvað
alveg sérstakt í svipnum svipti mig tilfinningunni um hinn mjúka samhljóm
og ég steyptist niður í botnlausa skelfingu í bland við djúpa samúð svo mig
langaði að hrópa upp yfir mig með orðum Gombrowicz: Mín kæru, hver
andskotinn hefur gert ykkur svona á svipinn!, þegar þungbrýnn vegfarandi,
sem gekk hjá, kippti mér aftur niður á jörðina með öflugu olnbogaskoti. Ég
vissi það raunar alltsaman þá, eða renndi grun í það, þegar múrinn var
fallinn og stjórnmálamenn Sambandslýðveldisins, sem í skyndi hafði verið
TMM 1998:3
www.mm.is
47