Náttúrufræðingurinn - 2010, Síða 6

Náttúrufræðingurinn
6
Árni Einarsson, Sigurður S. Snorra-
son og margir fleiri, sérstaklega
líffræðinemar sem hófu grunn- og
framhaldsnám eftir 1976. Þarna
mótaði Arnþór í samvinnu við aðra
vísindamenn, innlenda og erlenda,
tilgátur um stofnbreytingar, sem
síðan hafa verið prófaðar af honum
og öðrum.
Á áttunda áratugnum hallaði
Arnþór sér æ meira að rannsóknum
á sjófuglastofnum. Hófust þær með
víðtækum talningum og merking-
um í skarfabyggðum. Sjófuglarann-
sóknirnar hafa orðið fyrirferðarmeiri
eftir því sem liðið hefur á starfstím-
ann og hefur hann nú áætlað stofn-
stærðir nær allra bjargfugla á Íslandi
og breytingar á þeim. Hefur Arn-
þór flogið yfir allar sjófuglabyggðir
landsins og myndað þær úr lofti.
Við þær æfingar hefur hann átt
farsælt samstarf við Úlfar Hennings-
son flugstjóra. Helstu fuglabjörgin,
þar á meðal Látrabjarg og Horn- og
Hælavíkurbjörg, eru svo stór að
hefðbundnum aðferðum fuglataln-
ingamanna verður ekki við komið.
Arnþór hefur því þurft að þróa nýj-
ar aðferðir við fuglatalningar til að
koma tölu á íbúa þeirra. Þær felast í
því að renna flugvélinni á mörgum
stöðum fram af bjargbrúninni og
taka ljósmyndir á ská niður undan
vélinni. Rannsóknir hans beinast
nú að miklu leyti að því að finna
skýringu á þeirri fækkun sem hefur
orðið í sjófuglastofnum á landinu
og hafa ýmsir fuglafræðingar, flestir
þeirra fyrrverandi nemendur hans,
lagt þar hönd á plóg.
Arnþór er enn mjög virkur í rann-
sóknum. Áhrifa hans gætir víða, m.a.
í rannsóknum á fjörudýrum við
landið, í rannsóknum á hálendisvist-
kerfum, Mývatni og fuglabjörgum
og eyjum í kringum landið. Ekki síst
hafa áhrif hans verið í menntun stórs
hóps dýra- og vistfræðinga, sem
starfa við Háskóla Íslands og rann-
sóknastofnanir bæði hérlendis og
erlendis. Líffræðin er víðfeðm fræði-
grein og eru líffræðingar sérhæfðir
á afmörkuðum hluta síns sviðs, t.d.
innan vistfræði. Arnþór hefur hins
vegar ótrúlega breiða þekkingu og
fáir þekkja íslenskt lífríki og nátt-
úru jafnvel og hann. Arnþór býr yfir
innsæi og næmi þess sem fylgst hef-
ur með náttúrunni af sjálfsprottnum
áhuga allt frá barnsaldri og dáðst
að fjölbreytni hennar, og hann er
knúinn áfram af löngun til að skýra
flókin fyrirbæri hennar og gangvirki.
Það er aðalsmerki sannra vísinda-
manna. Arnþór er ekki bara fugla-
fræðingur og sérfræðingur í bursta-
ormum, vatnalífi og votlendi, hann
er líka glöggur grasafræðingur.
Arnþór hefur verið ötull við að
birta rannsóknaniðurstöður sínar í
erlendum og innlendum vísindarit-
um og einnig að fræða almenning
um náttúru landsins. Hann er fag-
urkeri á íslenskt mál og kemur það
vel í ljós í greinum sem hann hefur
ritað í Náttúrufræðinginn og önnur
fræðirit og bækur. Eftir hann liggur
einnig ómetanlegt framlag á sviði
náttúruverndarmála, sem komandi
kynslóðir þurfa að standa vörð um.
Gísli Már Gíslason, Árni Einarsson
og Þóra Ellen Þórhallsdóttir
4. mynd. Arnþór að reka álftir í Neslandavík Mývatns sumarið 1978. Ljósm.: Magnús
Magnússon.
5. mynd. Arnþór að undirbúa gömlu Hasselblad myndavélina sína fyrir myndatöku af sjó-
fuglabyggðum í Skoruvíkurbjargi á Langanesi. Ljósm.: Haraldur Rafn Ingvason, júlí 1999.
79 1-4#loka.indd 6 4/14/10 8:47:23 PM