Skagfirðingabók - 01.01.1982, Qupperneq 48
SKAGFIRÐINGABÓK
fram yfir þarfir hreppsins til neyðar afléttis í hallærum. Hefur
þessi fyrirskipan leitt til þess, að ef eitthvað hefur verið afgangs
nauðsynlegum hreppsgjöldum, hafa hreppstjórar geymt það til
næsta árs. En af fyrirhyggjuleysi sveitastjórna og þó einkum
sökum hinna miklu sveitaþyngsla, er farið hafa sívaxandi á
hinum síðustu árum eru sveitarsjóðirnir viðast hvar litlir sem
engir, og svo er það í þessari sýslu.
I skýrslu þeirri, er hér fer á eftir fyrir árin 1863 og 1872, er það
aðeins talið í sjóði, er verið hefur í vörzlum hreppstjóra eður í
láni á vísum skuldastöðum, en aftur á móti eigi þau lán, er óvíst
hefur verið, hvort nokkurn tíma yrðu endurgoldin, enda þótt
fram hafi í reikningum verið talin meðal eftirstöðva.
Af fé því, er hrepparnir áttu 1863, var eigi á vöxtum nema 50
rd., er Hólahreppur átti, en 1872 alls ekkert.
I fasteign á Holtshreppur 1/4 jarðarinnar Sjöundastaða, 3 hdr.
96 ál., með 1/2 kúgildi, keypt 1866 fyrir 200 rd. Rípurhreppur á
1/2 jörðina Keflavík, 7 hdr. 12 ál., með 1/2 kúgildi, keypt 1853
fyrir 259 rd. 73 sk. [Sjá næstu síðu]
ELLEFTI ÞÁTTUR.
Hversu margir sveitarómagar voru í hverjum hrepp fyrir 10 árum,
og hversu margir eru peir nú?
Aðalgjald hreppanna er framfæri sveitarómaga, en svo eru þeir
kallaðir, er eigi geta unnið sér brauð sjálfir, og ættingjar þeirra
megna eigi að ala önn fýrir þeim, og fyrir því verða að njóta
framfæris af sveit sinni. Framfærslu þeirra er hagað á þann hátt,
að þeim er komið fyrir hjá bændum gegn meðlagi að* sveitar-
sjóði, en upphæð meðlagsins fer eftir því, hve þungur ómaginn
er. Fullt ómagameðlag er 1 hundrað á landsvísu, eður 120 álnir,
* Svo í handriti.
46