Skagfirðingabók - 01.01.1982, Side 68

SKAGFIRÐINGABÓK
í amtmannsembættið, heldur danskur eða norskur. Rök hennar
eru á þá lund, að því fylgi visst jafnvægisleysi og nokkur hætta á
hlutdrægni, að tveir æðstu embættismenn landsins séu báðir
íslenzkir. Félagsstjórnin kemst hér að orði á þessa leið:
„Þar sem á Islandi hafa oftast verið nokkrir danskir lög-
menn og sýslumenn, en ætið danskur amtmaður og land-
fógeti, munu fleiri en einn Islendingur hafa komizt svo að
orði, að ef landið fengi einhvern tíma amtmann, landfó-
geta og alla aðra valdhafa af eigin þjóðerni, mundi það ríða
landinu að fullu. Hvort þessi ummæli eru sprottin af því,
að menn hafi talið, að skorta mundi jafnvægi, sumpart
milli landsmanna innbyrðis, sumpart milli Islendinga og
útlendinga, eða hvort aðrar ástæður hafa verið taldar fyrir
þessu, er okkur ekki kunnugt, en við erum á hinn bóginn
hræddir um, að spádómurinn muni rætast, nema hans
konunglegu hátign þóknist, ef ekki að gera stærri breyt-
ingu, þá að minnsta kosti að senda sem allra fyrst góðan og
skynsaman mann sem amtmann, af dönskum eða norskum
stofni, sem væri bezt fær um það vegna óhlutdrægni að
dæma um það, hvort það eru landsmenn eða við, sem erum
órétti beittir.“'
Þegar tillit er tekið til þess í hverju samhengi þessi beiðni
félagsins er sett fram, en miklar deilur voru þá með félaginu og
1 „Da der i Island oftes har været nogle af danske Laug- og Sysselmænd, men stedse
dansk Amtmand og Landfoged, saa skal een og anden vittig Islænder have sagt, at
om Landet nogen Tid fik Amtmand, Landfoged og alle Ovrigheds Personer af
deres egen Nation, vilde det blive til Landets Ruin. Om disse af den Ballance, som
maatte fattes, naar hele Övrigheden var islandsk, imellem Landets Indbyggere og
fremmede, have taget Argument til denne slutning, eller haft andre Raisons
derfor, er os ubekendt; mens vi befrygte dog, at Spaadommen opfyldes, hvis det
ikke maatte behage Hans Kongelige Majestæt med det allerförste, om ej at göre
videre Forandring, dog at sende en brav og forstandig Mand som Amtmand til
Landet af dansk eller norsk Extraction, hvilken som upartisk bedst kunde skönne
hvor vidt enten os eller Indbyggerne sker Uret.“ Kammerkopibog Hörmangara-
félagsins. Rikisskjalasafn Dana.
66