Skírnir - 01.04.2001, Page 100
94
GOTTSKÁLK Þ. JENSSON
SKÍRNIR
leyti, jafnt hvað varðar menntun, ástundunarsemi, frábæra þekkingu á
Norðurlandamálum og velskikkanlega hófsemi í framferði, þá ætti ég víst
ekki skilið að vera kallaður heiðarlegur, þakklátur né sómakær. En þegar
ég, sem þrái og þrjóskast við að gagnast ríki bókmenntanna á Norður-
löndum [literatura Septentrionalium Respublica], tók þennan unga herra
í vist hjá mér og framfleytti honum með peningastyrk, kenndi hann mér
ekki aðeins undirstöðu xslenskrar tungu, heldur tók hann á sig afar fús-
lega og af eintómri manngæsku, því ekki var um neina skemmtivinnu að
ræða, þá hetjuraun að þýða fjölmargar íslenskar bækur, og hefur hann
með gæðum þýðinga sinna sannað fyrir mér og öðrum, að hann hefur
þjálfað meðfædda hæfileika sína með frábærum árangri og notað skyn-
semina við fræðistörf sín, þannig að með því að nota verk hans ætti mér
að hafa lánast betur að skilja og útskýra af meiri þekkingu anda hinnar
fornu norrænu tungu.15
Það virðist vera síðasta setningin sem Finnur Jónsson skildi þannig
að með henni væri Jón viðurkenndur sem meðhöfundur að verk-
inu, en þó er eðlilegra að skilja orðin af samhenginu þannig að
verkin/vinnan (opera) sem Sibbern segist nota, sé sú sama og rædd
er að ofan, þ. e. a. s. þýðingar og þýðingarvinna. Hér stendur ekk-
ert um kaflana fjóra sem Jón skildi eftir þegar hann fór burt frá
Gluckstadt. Vitneskja Finns biskups um þátt Jóns í ritinu getur
a.m.k. ekki verið reist á þessari setningu einni. Reyndar virðist
ummælum Sibberns um Jón hafa verið bætt hér við af ritstjóra
prentuðu útgáfunnar, Dreyer, því að önnur hönd, sennilega rit-
stjórans, hefur skrifað þau á spássíu og neðanmáls í handriti
Sibbems (NKS 1850 4to), sem textinn er prentaður eftir, en eign-
ar þau svo Sibbern. Ekki er ólíklegt að ummæli Sibberns um Jón
séu tekin úr meðmælabréfi sem hann hefur skrifað fyrir Jón, svo
sem tónn og efni virðast bera með sér.
Aður en ritstjórinn komst í handritið hefur því ekki verið
minnst á Jón Thorkillius í formálanum, hvað þá að ritið hafi „við-
urkennt“ hann sem „höfund að hluta til“. Því bendir allt til þess
að Sibbern hafi ætlað að láta líta svo út að hann væri sjálfur höf-
undur Idea Historiae Literariae Islandorum.
15 Idea:180-81.