Skírnir - 01.04.2001, Side 111

SKÍRNIR HUGMYND UM BÓKMENNTASÖGU ÍSLENDINGA 105
skýrt kemur fram í hinum upphaflega titli kaflans (samkvæmt skrá
Jóns yfir ritin unnin fyrir Sibbern), sem Sibbern heldur, þótt Jón
breyti honum í P.I. eins og við höfum séð.
Á síðari hluta 17. aldar og fyrri hluta þeirrar 18. komst á nokk-
uð regluleg skipting í háskóladeildir í Kaupmannahafnarháskóla,
eins og víðar í háskólum Evrópu. Með þessu betrumbætta flokk-
unarkerfi innan háskólanna myndaðist einnig kerfi til þess að
flokka í greinar innan bókmennta og þannig að skrifa bókmennta-
sögu á skipulagðari hátt. En hvort kom á undan, flokkunarkerfi
fræðanna eða ný deildaskipting háskólanna? Ljóst er af ritum
Falsters og Thura um bókmenntasögu Rómverja og Dana að aka-
demíurnar og bókasöfnin, stofnanirnar þar sem lærðar bókmennt-
ir eru samdar og geymdar, liggja til grundvallar flokkun bók-
menntanna í greinar. Svo rammt kveður að þessari áherslu á stofn-
anir í ritunum tveimur að einn fræðimaður hefur nefnt aðferðina
„félagsfræðilega".24 I vinnu sinni fyrir Sibbern virðist Jón Thor-
killius beita þessu kerfi fyrstur á íslenskar bókmenntir, ef frá eru
talin drög Árna Magnússonar sem glötuðust 1728.
Kaflinn hefst á eins konar formála, en síðan er fjallað um kunn-
áttu íslendinga í fornmálum, aðallega latínu og miðaldaþýðingar
úr því máli, en allt fellur þetta undir greinina philologia. Þá er fjall-
að um höfunda íslenskra orðabóka og málfræðiritgerða á latínu
eftir siðaskipti og taldir upp meðal annarra Magnús Ólafsson,
Sveinn Jónsson og Runólfur Jónsson. I þessum hluta bætir
Sibbern mjög verkið og kemur að miklum og gagnlegum upplýs-
ingum um útgáfur og fleira. Auk þess er athyglisverður kafli í
I.H.L.I. þar sem Jóns er getið og verk hans boðin til útgáfu.
Sibbern kemur þeim á framfæri með því að benda á að endurút-
gáfa Georges Hickes (1642-1715) á Grammaticae Islandicae rudi-
menta Runólfs Jónssonar (d. 1654) ásamt athugasemdum ritstjóra
sé mjög gölluð:
Það er leitt að þessi nýja útgáfa Hickes á Grammatica Islandica skuli
einnig vera stórgölluð, ekki aðeins morandi í prentvillum, heldur full-
nægja nótur sem Hickes bætir við hér og hvar ekki kröfum lærðra íslend-
inga, enda hefur Islendingurinn Jón Torchillvs [svo] fundið heilmikinn
24 Jensen 1995:49, 57.