Tímarit Máls og menningar - 01.12.2013, Blaðsíða 112

Á d r e p u r
112 TMM 2013 · 4
vegna tengslanna við útrásina sem end-
aði svo hryggilega þremur árum fyrr;
með fullri virðingu fyrir Björgólfi Thor
hefði verið allvafasamt ef eitt af andlit-
um alþjóðakynningar íslenskra bók-
mennta hefði verið úr hópi þeirra sem
skömmu fyrr kynnti heiminum Icesave
með því fororði að engar bankabækur í
heimi væru betri en þær íslensku. En
forstjórarnir hjá Actavis munu hafa sagt
að Íslendingar hefðu enga forystu fyrir
fyrirtækinu lengur; Björgólfur ætti
reyndar enn hlut og ætti sæti í stjórn en
hefði þar ekkert meirihlutavald. Ástæða
þess að þeir vildu styrkja menningar-
kynninguna væri sú að þótt fyrirtækið
væri nú orðið alþjóðlegt og með höfuð-
stöðvar á meginlandi Evrópu þá væru
menn þar á bæ stoltir af íslenska upp-
runanum og hefðu enn starfsemi þar í
landi.
En víkjum aftur að því er ég sat við
tölvu suður í Þýskalandi með hausinn
fullan af Sturlungaöld og maðurinn frá
auglýsingastofunni hringdi og vildi fá
mig í verkefni. Heilabrot þeirra á stof-
unni höfðu leitt þau á það spor að hafa
samband við mig um að ég skrifaði
stuttan texta um tíu af nafnkunnum
hetjum Íslendingasagna þar sem ég
gerði því skóna hvar þær væri að finna í
þjóðfélaginu ef þær hefðu fæðst á okkar
dögum. Ekki get ég sagt að mér hafi
þótt hugmyndin ýkja frumleg; rámaði í
eitthvað svipað sem samkvæmisleik í
tímariti hér á árunum, og gott ef ekki
líka sem gamalt skólaverkefni. En með
því að sá sem hringdi frá auglýsingastof-
unni hljómaði sem bæði viðkunnan-
legur og skemmtilegur náungi féllst ég á
að hugsa málið og svara eftir tvo-þrjá
daga. Ég vissi að auglýsingatextar eru
hærra metnir til fjár en flest sem skrifað
er annað; fjórtán línur í auglýsingu eru
ólíkt dýrari en sonnetta. Og einhver
óvænt útgjöld voru að pirra mig – þarna
fengi ég kannski pening til að hreinsa
mig af þeim. Ég ákvað að ef ég fengi til-
tekna sæmilega háa upphæð myndi ég
gera þetta. Sama kvöld fór ég að bræða
verkefnið með mér, og skrifaði eftirfar-
andi um vin vorn allra Egil Skallagríms-
son:
Höfuðskáld Íslands á okkar tímum, á
því getur enginn vafi leikið, og það þótt
margur undrist að svo grófur og sumpart
ruddafenginn maður skuli geta jafn-
framt verið alvöru skáld. En bækurnar
og verkin sem hann sendir reglulega frá
sér taka af allan vafa; þær slá í gegn hjá
gagnrýnendum jafnt sem almenningi,
eru þýddar á ótal tungur og í seinni tíð er
hann sterklega orðaður við nóbelsverð-
laun. Hann er ótrúlega stórskorinn í útliti
og ófríður að flestra mati, samt tæmast
göturnar ef hann er í sjónvarpinu, því
alltaf tekur hann upp á einhverju óvenju-
legu; mætir dauðadrukkinn í beinar
útsendingar, þreifar á hinn dónalegasta
hátt á kvenfólki, kallar menn fífl og
aumingja, og eitt sinn ældi hann í beinni
útsendingu á gamlársdag þegar var verið
að veita honum bókmenntaverðlaun
Ríkisútvarpsins. Hann hefur alla tíð
búið í Borgarnesi með Ásgerði konunni
sinni sem hann giftist ungur, þau eiga
fullt af börnum sem þykja á þann hátt
stinga í stúf við föðurinn að þau eru fríð
og geðsleg. Tvö af börnunum hafa Egill
og Ásgerður misst og olli það honum
óstjórnlegri sorg eins og við er að búast,
og telja sumir að bókin „Sonartorrek“
sem hann samdi í framhaldi af því sé
hans mesta snilldarverk; full af hreinum
og heitum tilfinningum sem menn
eiga erfitt með að láta ríma við þennan
drykkfellda og rustafengna karakter. Nú
er hann orðinn gamall og leiður á lífinu,
sagt er að hann langi á einhvern hátt til
að ná sér niðri á þjóðinni.
Þegar kom á daginn næst þegar ég talaði
við auglýsingastofuna að þau höfðu
hugsað sér að greiða tvöfalda þá upphæð