Tímarit Máls og menningar - 01.12.2013, Síða 128

D ó m a r u m b æ k u r
128 TMM 2013 · 4
bútum og hugmyndum sem hafa kviknað
á ólíkum tímum. Hýsa persónur af alls-
kyns sauðahúsi og sundurleitum upp-
runa. Nota svo beinar tilvísanir í sam-
tímann eins og einhverskonar öfugsnúna
fjarvistarsönnun. Návistarsönnun:
Sigga sagðist ætla að kjósa Þóru. Hákon
ætlaði að skila auðu. Konurnar höfðu
ekki gert upp hug sinn … (126)
Höfundi er í mun að sannfæra okkur
um að sagan gerist hér og nú. Nákvæm-
lega á tímum útgáfu bókarinnar. Alls-
kyns tilvísanir í nánasta samtíma eru
talsvert áberandi. Merkilegt samt að
finnast þörf á að kalla helsta ókeypis-
dagblaðið „Fríblaðið“. En Þóru samt
Þóru.
Kannski er þó engin samtímateng-
ingin eins skörp og lokaorðin, grafskrift
Indriða tollara sem verður að teljast
formleg aðalpersóna verksins. Hann
deyr 17. september 2012.
Þessi þörf til að staðsetja verkið í
strangasta núi er forvitnileg, aðallega
vegna þess að hún er svo óþörf. Engar
persónanna glíma þannig við samtím-
ann að það skipti öllu máli að það fari
ekki á milli mála hvar í upphafi 21. ald-
arinnar við erum stödd. Þetta er vel að
merkja ekki bók um Hrunið, eða Post-
Hrunið. Þetta er bók um fólkið í blokk-
inni. Reyndar eru þau sem hafa safarík-
ustu söguna að segja einmitt þau sem
tíminn vill síst tengja sig við.
III
Mér finnast gömlu karlarnir skemmti-
legastir. Upphafsatriði bókarinnar, þar
sem gamall ekkjumaður, eiginlega
óökufær eftir heilablóðfall, stelst suður í
kirkjugarð til að keyra upp með bílvél-
inni jólaseríuna á leiði konu sinnar, og
sínu eigin, því legsteinninn ber einnig
hans nafn, er engu líkt.
Saga Indriða tollara (því þetta er
hann) væri í sjálfu sér kappnóg efni í
fína skáldsögu. Jafnvel skáldsögu eftir
Pétur Gunnarsson.
Það sama má segja um Adda rakara,
með sína nostalgísku stofu við dóm-
kirkjuna – og Alþingishúsið – og það
kúnnasett sem því fylgir. Að ógleymd-
um söknuðinum eftir eiginkonunni og
týnda bróðurnum.
Undir lokin sjáum við aðra yfirþyrm-
andi mynd sem kallast á við Indriða í
kirkjugarðinum – þegar rakarinn finnur
innvolsið úr Reykjavíkurapóteki í
geymslu á Árbæjarsafni, og við vitum að
hann var svo skotinn í stelpunni þar og
giftist henni – og lýsingin af því þegar
hún deyr er einn af hápunktum bókar-
innar.
Þetta er andartak svo mettað merk-
ingu að manni finnst að saga Adda væri
efni í heila bók. En Pétur er staðfastur í
þeirri trú að það þurfi bara að skrifa
„veröld“. Engin þörf að ýta á eftir því
sem raunverulega er í frásögur færandi.
Það sér um sig sjálft.
Við söknum þess samt, kannski einna
helst vegna þess að við staðfastir lesend-
ur hans vitum hvað hann er flinkur að
ýta.
Besti vinur Indriða, fraktsjóarinn
Hreggviður, með sínar minningar um
fljúgandi furðuhluti, er svo líka maður
sem mann langar alveg að kynnast
betur.
Mér gengur verr að tengja við yngra
fólkið. Hansi fríhafnarstarfsmaður verð-
ur aldrei áhugaverður og sennilega hefði
furðufuglinn Máni sem býður sig fram í
forsetakosningum þurft mun meira
pláss til að hans litríka saga næði flugi.
Framboðsbröltið verður dálítið mikið
utan á.
Af yngri deildinni er mestur fengur
af Kötu, skáldkonunni rittepptu og
ástar þríhyrningnum sem hún er eitt
hornið á. Hennar bjástur í lífi og starfi