Tímarit Máls og menningar - 01.12.2017, Blaðsíða 117

Á l e i ð i s a ð U r ð a r s e l i
TMM 2017 · 4 117
að stara“ (H 2011:719). En hér segir ekki að Ásta hafi farið að stara; það hefði
að vísu verið áhrifamikil og tilfinningaþrungin frásaga. Í þessari mynd „fóru
augu hennar að stara“. Hér er margfölduðum styrk hlaðið í orðin.
Kaldlyndum lesanda kunna að þykja orðaskiptin í sögulok stílfærð og leik-
ræn, „lærð og æfð“. Hér er hlaðið í orðin af alefli, og skáldið slöngvar engum
hælkrók inn í myndina. En þessi orðaskipti eru eitthvert fegursta lesmál á
íslenskri tungu. Halldór skilst að lyktum við Ástu og Bjart þar sem þau halda
baráttunni áfram – saman: „Þegar þau voru komin hátt upp í brekkurnar,
hvíslaði hún: Nú er ég aftur hjá þér. Og hann svaraði: Haltu þér fast um háls-
inn á mér, blómið mitt. Já, hvíslaði hún. Altaf – meðan ég lifi. Eina blómið
þitt. Lífsblómið þitt. Og ég skal ekki deya nærri nærri strax. Síðan héldu þau
áfram“ (H 2011:726).
Guðmundi Andra Thorssyni ritstjóra TMM er þakkað fyrir vandaðan yfir-
lestur og prýðilegar og gagnlegar ábendingar. / JS
Nokkrar heimildir sem stuðst er við:
Árni Sigurjónsson. 1987. Laxness og þjóðlífið.
Ásgeir Ásgeirsson. 1925. Kver og kirkja.
Björn Th. Björnsson. 1995. Hraunfólkið. Saga úr Bláskógum.
Dagný Kristjánsdóttir. 2010. Öldin öfgafulla. Bókmenntasaga tuttugustu aldarinnar.
Davíð Stefánsson frá Fagraskógi. 1976. Að norðan. Ljóðasafn I.
Einar Kárason. 2017. „Bjartur og Ásta Sóllilja“ DV, 2.júní 2017.
Einar H. Kvaran. 1911, 1968. Gull. Ritsafn II. bindi.
Finnbogi Hermannsson. 1998. „Sumarhús í Svínanesseli“. Ríkisútvarpið Rás 1. Útsending 8.4.2017.
Friðrik Eggerz. 1950–1952. Úr fylgsnum fyrri aldar I–II.
Guðmundur Jónsson o.fl. 1997. Hagskinna. Sögulegar hagtölur um Ísland.
Guðmundur A. Thorsson (ritstj.) 2006. Íslensk bókmenntasaga IV.
Gunnar Gunnarsson. 1940, 1972. Heiðaharmur.
Gunnar Kristjánsson. 2002. Fjallræðufólkið. Um persónur í skáldsögum Halldórs Laxness.
Gunnar Stefánsson. 2009. „Af sagnameistaranum Knut Hamsun“. Ríkisútvarpið Rás 1. Útsending
20.2.2017 og 25.2.2017.
Hallberg, Peter. 1955. Verðandi-bókin um Halldór Laxness.
Hallberg, Peter. 1970–1971. Hús skáldsins I–II.
Halldór Guðmundsson. 1996. „Glíman við Hamsun“. TMM 1996: 3.
Halldór Guðmundsson. 2004. Halldór Laxness ævisaga.
Halldór Guðmundsson. 2006. „Draumur vakinn af bókum – verk Halldórs Laxness á fjórða ára-
tugnum.“ Íslensk bókmenntasaga IV.
Halldór Kiljan Laxness. 1924. „Úr sirkus menníngarinnar“. Morgunblaðið, 14.12.1924.
Halldór Kiljan Laxness. 1928. „Upton Sinclair fimtugur“. Alþýðublaðið 27.12.1928.
Halldór Kiljan Laxness. 1929. „Upton Sinclair og vesturheimsk alheimska“. Iðunn, Dagleið á
fjöllum.
Halldór Kiljan Laxness. 1929, 1956. Alþýðubókin.
Halldór Kiljan Laxness. 1934–1935. Sjálfstætt fólk I–II.
Halldór Kiljan Laxness. 1937. Dagleið á fjöllum.
Halldór Kiljan Laxness. 1937–1938, 1967. Heimsljós I-II.
Halldór Kiljan Laxness. 1946, 1962. Sjálfsagðir hlutir.
Halldór Kiljan Laxness. 1952. Sjálfstætt fólk. 2. útg. Eftirmáli.
Halldór Kiljan Laxness. 1960. Paradísarheimt.