Tímarit Máls og menningar - 01.12.2017, Blaðsíða 124

Vi ð t a l v i ð D a n i e l C o h n - B e n d i t
124 TMM 2017 · 4
án þeirrar uppreisnar sem við gerðum á sjöunda áratugnum; það væri ein-
faldlega ekki til. Við vorum búin að fá nóg af hinni smáborgaralegu fjöl-
skyldu – og einkum í Þýskalandi þar sem sögunni var afneitað. Við vildum
komast út úr óloftinu sem nasjónalsósíalisminn hafði skilið eftir sig. Þetta var
umtalsverður þáttur í uppreisninni. Það var líka um einkauppreisn að ræða.
Það var ekki einungis: Við ákærum og festum upp, eins og Marteinn Lúter,
95 opinbera ákæruliði. Fjölskyldur okkar sjálfra voru einnig gerðar ábyrgar.
S.: Á sjöunda áratugnum spratt upp nýr poppkúltúr. Hversu mikilvæg var
tónlistin fyrir tilurð byltingarinnar?
Cohn-Bendit: Enginn getur skilið töfra 68-byltingarinnar ef hann hefur
ekki heyrt tónlist þessara ára, tónlist Bobs Dylan, Bítlanna, Rolling Stones
og fjölmargra annarra. Tónlistarmenningin náði hámarki á opnum tónlistar-
hátíðum, þekktust var Woodstock-hátíðin sem haldin var í New York-fylki í
Bandaríkjunum árið 1969. Ég var 1969 í Englandi á Isle-of-Wight hátíðinni.
Þar höfðu ekki einungis 200.000 manns safnast saman – heldur deildum við
sömu lífstilfinningunni og okkur dreymdi sameiginlega um nýja veröld. Það
var í senn ölvandi og undurfallegt.
S.: Minnsti, en jafnframt róttækasti hluti hinnar þýsku mótmælahreyf-
ingar tók upp vopnaða baráttu þegar upp úr 1970. Það er að segja aðhylltist
hryðjuverkastarfsemi. Lítur þú einnig á það sem afleiðingu nasismans að
Rauðu herdeildirnar hófu þá fáránlegt stríð gegn Vestur-Þýskalandi sem
stóð í 28 ár?
Cohn-Bendit: Þegar 68-hreyfingin sundraðist urðu til hryðjuverkahópar í
nokkrum löndum. Í þremur löndum urðu þessir hópar sérstaklega róttækir,
þ.e. í Japan, Ítalíu og Þýskalandi. En þessi lönd eru einmitt hin fasísku öxul-
veldi seinni heimsstyrjaldarinnar.
S.: Fram að þessu höfðu menn veigrað sér við að gera upp hina fasísku
fortíð í þessum löndum. Ýtti það síðan undir vinstri hryðjuverkastarfsemi?
Cohn-Bendit: Haustið 1977 þegar Hanns Martin Schleyer var tekinn til
fanga og síðar myrtur náðu hryðjuverkin hámarki. Þegar Schleyer var ungur
maður var hann SS-liðsforingi í Prag. Ef hann hefði, eins og yfirmaður hans,
Reinhard Heydrich, verið drepinn af tékkneskum andófsmönnum, stæði
í sögubókunum: Gott og vel, hann var nasistaþrjótur. En það sem gervi-
byltingarmennirnir í Rauðu herdeildunum (RAF) skildu ekki var að morðið
á Schleyer gerði hann að öðrum manni, hann varð fórnarlamb og götur og
byggingar voru látnar bera nafn hans í Vestur-Þýskalandi. Þetta er vitfirring
hinnar þýsku sögu.
S.: RAF (Rote Armee Fraktion) beið algjöran ósigur, bæði á hinu pólit-
íska sviði og siðferðilega. En hins vegar hafa margar hugmyndir frá 68-
hreyfingunni lifað af og haft mikil áhrif á samfélagið.
Cohn-Bendit: Vissulega, kynlífsbyltingin, uppeldi sem leggur áherslu á
frjálsræði og fleiri hugmyndir hafa á skömmum tíma breytt samfélaginu