Tímarit Máls og menningar - 01.12.2017, Síða 126

Vi ð t a l v i ð D a n i e l C o h n - B e n d i t
126 TMM 2017 · 4
hún nú gegn okkur? Í Frakklandi varð þetta ekki að hneyksli. En í Þýskalandi
lék stund hefndarinnar stórt hlutverk: Joschka Fischer átti að eyðileggja sem
fyrrverandi grjótkastara og mig sem barnaníðing.
S.: Er ekki gínandi gap í teóríu og praxís í kynferðismálum hjá mörgum af
68-kynslóðinni? Þú gekkst að minnsta kosti í hjónaband árið 1997 með lífs-
förunaut þínum, Ingrid Apel.
Cohn-Bendit: Við höfðum verið saman í 17 ár þegar við giftum okkur.
Sonur okkar var þá sjö ára. Áður en við fórum að vera saman hafði ég
búið í 15 ár í kommúnu. Ingrid átti fyrir eitt barn. Þannig að þetta var allt
saman ekki sérlega borgaralegt. Við lifðum sem stórfjölskylda. Á hverjum
sunnudegi borðuðum við saman með fyrrverandi eiginmanni Ingridar og
nýju konunni hans og börnum þeirra. Þetta var tilraun til þess að draga úr
áhrifum af dramatískum lokum sambands til þess að börnin þyrftu ekki að
þjást þess vegna. Úr þessu varð til nútíma „bútasaumsfjölskylda“.
S.: Sýndu árin eftir 1968 ekki fram á það sem uppreisnarmennirnir höfðu
haft efasemdir um, þ.e. takmarkaða umbótagetu og ónógan endurnýjunar-
kraft hins lýðræðislega þjóðfélags? Sagnfræðingurinn Heinrich August Win-
kler álítur að svo hafi verið.
Cohn-Bendit: 68-kynslóðin víkkaði út umbótagetu hins lýðræðislega þjóð-
félags. Umbótaviljinn í samfélaginu var og er óhlutbundinn og 68-kynslóðin
lauk dyrunum upp og skapaði þannig hið opna samfélag.
S.: Hvers vegna ræða menn enn þá um 68-byltinguna og afleiðingar
hennar í Þýskalandi með svo mótsagnakenndum hætti? Íhaldsmenn og
æskufólkið sjá þar ekkert jákvætt en vinstra fólkið og hinir frjálslyndu telja
68-byltinguna hafa lagt grunn að lýðræðisþróun og virða hana fyrir að hafa
tekið frumkvæði að uppgjöri við nasismann.
Cohn-Bendit: Það stafar af því að 68-kynslóðin hreyfði við pólitískum
grunnstoðum og skók þar með allt samfélagið. Allt samfélagið varð að sjá
hlutina með nýjum hætti. Í Vestur-Þýskalandi stóð ekki steinn yfir steini eftir
uppgjörið við nasismann. Og á endanum var svo frumkvöðla byltingarinnar
hvarvetna að finna, bæði til hægri og vinstri. Allir fundu eitthvað til þess að
berja á.
S.: Ef þú lítur til baka og dregur saman persónulega skoðun þína – hverju
kom 68-kynslóðin til leiðar pólitískt?
Cohn-Bendit: Til allrar hamingju ekki því sem hún vildi á sínum tíma
koma til leiðar. Hún hóf árangursríka menningarbyltingu. Allnokkrir urðu
atkvæðamiklir stjórnmálamenn, Joschka Fischer var til dæmis góður utan-
ríkisráðherra. Hann hefur tilfinningu fyrir styrk en þess er þörf ef maður
vill á tindinn. Ég kærði mig ekki um að fara þangað, ég hafði ekki þörf
fyrir það. Flestir af 68-kynslóðinni fengu vinnu, margir sem háskólamenn,
kennarar og fjölmiðlafólk. En fremur fáir náðu verulega langt að lokum. Í
Frakklandi frömdu til dæmis allmargir félagar sjálfsmorð haustið 1968 þar
sem byltingarvonir höfðu brugðist…