Úrval - 01.12.1954, Blaðsíða 59

ÖRVAREITRIÐ KÚRARE
vöðvalömun af því tagi sem
nefnist krampalömun.
Maður þessi hét Richard C.
Gill. Meiðslið kostaði hann
marga mánaða legu. Dag einn
sagði læknirinn hans við hann:
„Þér komuð frá þeim slóðum
þar sem Indíánar búa til kúrare.
Ef þér gætuð útvegað eitthvað
af þessu eitri, mætti kannski
með hjálp þess losa um kramp-
ann í vöðvum yðar.“ Gill
gleymdi ekki þessum orðum
læknisins. Á ferðum sínum í
frumskógum Suður-Ameríku
hafði hann oft fengið tækifæri
til að sjá áhrif örvareitursins
þegar hann var á veiðum með
vinum sínum Indíánunum. Árið
1937 var hann orðinn það frísk-
ur, að hann gat farið aftur til
Suður-Ameríku, en varð þó að
nota styttur til stuðnings við
bakið. Hann fór í nýjan leið-
angur inn í frumskógana til
þess að ná í svo mikið af kúr-
are, að hægt væri að vinna úr
því verulegt magn af því efni,
sem King hafði tekizt að ein-
angra.
Leiðangur Gills var frábrugð-
inn öllum öðrum leiðangrum til
söfnunar kúrare að því leyti, að
Gill bjó hjá Indíánunum, tók
þátt í daglegu lífi þeirra og
lærði að búa til eitrið sjálfur.
Og ekki aðeins það: hann hafði
með sér jurtapressu og flóru og
greindi plönturnar, sem notað-
ar eru í eitrið. Auk þess gerði
hann athuganir á áhrifum hinna
einstöku jurtaefna á fugla í
frumskógunum. Þessar athug-
anir gerðu honum kleift að búa
til með hjálp Indíánanna mik-
ið af sterku kúrare úr þeirri
jurt, sem sterkust hafði áhrif-
in, en hún heitir Chondodendron
tomentosum. Þegar Gill kom úr
leiðangrinum í árslok 1938
hafði hann með sér 20 kg af
kúrare. Lyfjaverksmiðja tók að
sér að vinna úr þessu hið virka
efnasamband með þeirri aðferð,
sem King hafði notað, og tókst
það.
Eftir ítarlegar tilraunir á
dýrum var verksmiðjan reiðu-
búin að fá læknum í hendur
lyfið, en hver þorði að prófa það
á mönnum? Jú, við háskólann
í Omaha í Nebraska starfaði
taugalæknir, dr. Bennett að
nafni, sem bauð sig fram.
Hann reyndi lyfið árið 1939 við
vöðvakrampa í barni, og það
hafði nokkur áhrif. Einnig not-
aði hann það í sambandi við
lost, sem hann gaf geðsjúkl-
ingum. Lost veldur áköfum
vöðvasamdrætti og getur sjúkl-
ingurinn þá skaðað sig t. d.
geta hryggjaliðir skaddast. Dr.
Bennett gaf nú lostsjúklingum
sínum kúrare til að koma í veg
fyrir vöðvasamdrætti. Árangur-
inn var góður, hættan á bein-
brotum var úr sögunni.
Ýmsir fleiri taugalæknar tóku
upp þessar varnarráðstafanir
með jafngóðum árangri. Ef
þess var aðeins gætt, að önd-
unarvöðvarnir lömuðust ekki,
eða í versta falli gerðar á þeinL