Úrval - 01.12.1954, Blaðsíða 45

NÚTlÐ OG FORTÍÐ 1 MAROKKÓ
43
þjóða. Síðan kom í ljós, að það
var að ýmsu leyti hentugt, að
Marokkó væri verndarríki.
Frakkar höfðu öll raunveruleg
völd, en gátu alltaf varpað af
sér nokkru af ábyrgðinni, ef
með þurfti. Nýlendustefna var
ekki lengur í tízku, og það var
þægilegt fyrir Frakka að geta
sagt, að Marokkó væri ekki ný-
lenda, heldur sjálfstætt ríki und-
ir vernd þeirra.
En af hverju leyfa Frakkar
Marokkó ekki að taka sæti við
hlið annarra franksra yfirráða-
svæða í hinu Franska ríkjasam-
bandi, sem er tiltölulega ný-
stofnað? Ef Madagaskar á
heima þar, því þá ekki Mar-
okkó? Frakkar segjast hafa
boðið fyrrverandi soldáni það,
en boðinu hafi verið hafnað. Það
hefur ekki verið endurtekið.
Frakkar vilja ekki slaka á taum-
unum við Marokkóbúa af ótta
við að það verði til að efla þjóð-
ernissinna. Svo virðist sem
Frakkar ætli að gera sömu ör-
lagaríku skyssuna og þeir gerðu
í Indókína: að neyta öllum íviln-
unum þangað til það er um
seinan.
Sem stendur hefur Marokkó
tvo soldána: öldunginn Sidi
Moulay Mohammed ben Arafa
el Alaoui, sem tók við völdum
21. ágúst 1953, þegar Frakkar
fluttu fyrirrennara hans í út-
legð til Madagaskar. En flestir
Marokkóbúar telja útlagann
hinn rétta soldán landsins. Hann
hafði verið Frökkum þungur
ljár í þúfu og var talinn hlið-
hollur þjóðernissinnum.
Núverandi soldán á ekki sjö
dagana sæla. Þótt hann sé í
senn páfi og konungur þegna
sinna, er hann í rauninni fangi.
Hann veit, að ef hann hlýðir
ekki Frökkum í einu og öllu,
verður hann settur af. Samt er
það svo, að þótt Frakkar hafi
öll völdin, geta þeir ekki stjórn-
að án hans; þeir verða að hafa
soldán til þess að landið geti
áfram heitið „sjálfstætt ríki“.
Soldáninn af Marokkó er með
auðugustu mönnum heimsins,
ekki aðeins að fé heldur einnig
að starfsliði. Hann á um 60
konungshallir og þjónustuliðið
er 10.000 manns. Hann fær 300
milljónir franka á ári (14 millj-
ónir króna) til framfærslu sér
og íjölskyldu sinni.
Ég spurði Augustin Guillau-
me, sem var landsstjóri þegar
ég kom til Marokkó, hvaðan
peningarnir kæmu. „Frá fólk-
inu,“ sagði hann. „Og hvaðan
fær fólkið þá?“ spurði ég. „Frá
jörðinni — að minnsta kosti ef
rignir. Ef ekki rignir, eru eng-
ir peningar," sagði landsstjór-
inn. : .
Völd soldánsins yfir þjóðinni
eru einkum trúarleg — og á
múhammeðskan mælikvarða eru
Marokkóbúar mjög trúaðir. Áð-
ur hafði soldáninn einnig mikil
veraldleg völd. Löggjafaivald
var í höndum hans að því leyti
að tilskipanir hans höfðu laga-
gildi, ef Frakkar samþykktu