Úrval - 01.05.1968, Side 26

24
pípum. Það er ekki hvað sízt á út-
jöðrum leiðslukerfisins, í strjál-
byggðari landshlutum, sem vel get-
ur hentað að jafna gasgjöfina með
viðbót. frá slíkum geymum, þegar
eyðslan er mest um háveturinn.
Reyndar bendir alit til þess að
því aðeins geti geymsla gassins í
fljótandi ástandi orðið hagkvæm og
útlátalítil að það hafi verið þjapp-
að og kælt áður en það kemur á
geymslustaðinn, eins og eru um það
magn sem flutt er sjóleiðina. Ekki
mundi borga sig að kæla hollenzka
gasið og Norðursjávargasið. En það
er þó mikil nauðsyn að unnt verði
að geyma afgangsframleiðslu á ein-
stökum gasvinnslustöðum. f Banda-
ríkjunum hefur þessi vandi verið
leystur á þann hátt að dæla afgangs.
gasinu aftur niður í jörðina á ein-
hverjum þeim stað sem jarðlögin
eru til þess fallin. Því miður eru
slíkir staðir vandfundnir. Þar þarf
að vera sandsteinn, gljúpur og
vatnsborinn, sem myndar nokkurs-
konar bólstra niðri í jörðinni, og
fyrir ofan hann verður að vera lag
úr föstu og þéttu bergi sem lokar
gasið inni. í Englandi er nú af kappi
verið að leita eftir slíkum stöðum,
og innan skamms verður vígð ný
ÚRVAL
geymslustöð af þessu tagi í Glou-
cestershire.
Oneitanlega væri það heppilegra
ef einnig væri hægt að geyma gas-
ið þar sem jarðlög eru lárétt eða
lítið hallandi, og eru bæði Rússar
og Þjóðverjar á góðri leið með það
núna. Einnig hafa Belgar fundið
hagkvæma aðferð til lausnar
geymsluvandamálsins. Við Fontaine
1‘Eveque er gömul kolanáma, sem
lokað var árið 1964. Þangað hefur
verið dælt metangasi, og ætlunin
er að hækka þrýstingin upp í tíu
loftþyngdir, en þá mundi náman
geta geymt hálfan milljarð tenings-
metra af gasi. Það er kosturinn við
að geyma í kolanámum, að meira
gas kemur upp en dælt var niður,
því að efnabreytingar í kolalaga-
leifum framleiða mikið magn af
metani, og fyrsta árið sem belgiska
náman var notuð, lagði hún til með
sér 18 mjlljóniri teningsmetra af
metani. Það er ekkert vafamál, að
víða í Vestur-Evrópu verður hægt
að hafa gagn af niðurlögðum kola-
námum á þennan hátt, en skilyrði
þess er þó að gangakerfi námunnar
sé lokað og ekki —- eins og víða er
— í sambandi við aðrar námur í
grennd. Því þá yrði vissulega erfitt
að halda tíu loftþyngda þrýstingi.
Kenningin um mannlegt jafnrétti hvílir á þessu: að það er enginn
raunverulega snjall maður, sem hefur ekki komizt að þvi, að hann
er heimskur, og það er enginn mikill maður, sem hefur ekki fundið
það, að hann er lítill.
G. K. Chesterton.