Úrval - 01.11.1968, Page 9

NÁTTÚRUVERND í NÚTÍMA ÞJÓÐFÉLAGI
7
góður það árið. Örfáar snæuglur í
Ódáðahrauni, nokkrir haftirðlar í
Grímsey og fálkanum fer fækkandi.
Utlendingar kvarna niður stjörnu-
steina í Teigarhorni, merkilegustu
zeolítanámu í Evrópu og surtar-
brandur kann senn að ganga til
þurrðar á Brjánslæk. — Við veiði-
vötnin á hálendinu er sumsstaðar
rekin ránveiði með þeim furðulega
hætti, að fallegur vatnafiskurinn er
látinn liggja rotnandi í kösum á
vatnsbökkunum.
Allt ber þetta að einum brunni.
Það þarf nýja náttúruverndarlög-
gjöf á íslandi og það þarf sterkt
almenningsálit henni til stuðnings.
Náttúruverndarinnar bíða mörg
og vaxandi verkefni, því að á síð-
ustu áratugum hefur vinnudagur-
inn stytzt, frídögum fjölgað og af
eðlilegum ástæðum sækja bæjarbú-
arnir meira út í náttúruna. Áður
var vinnuvikan 60—70 klukku-
stundir, en nú er hún sumsstaðar
aðeins 40—45 stundir og þriðji hver
dagur ársins frídagur. Bætt lífs-
kjör og aukinn farkostur gera og
almenningi frídagana auðvelda til
ferðalaga. ■—• Byggðin á eftir að
þéttast og fólkinu að fjölga. Mann-
virkjagerðin eykst, fleiri vatns-
virkjanir, vegir og flugvellir, hafn-
armannvirki á nýjum stöðum. Öllu
þessu fylgir mikil efnistaka og
jarðrask. Víst eru þetta flest nauð-
synjaframkvæmdir, sem eiga að
bæta lífskjör og auka lífsþægindi
fólksins, en ekkert af þessu má þó
rista ör í ásjónu íslands. — Þá eru
það vatnsbólin. Verndun þeirra og
hins tæra íslenzka lindavatns er
líka mikið hagsmunamál fyrir borg-
arana. Þessari tegund náttúru-
verndar er nú gefinn sérlegur
gaumur víða um lönd og er bráð
nauðsyn, að ekki sé látið arka að
auðnu í þeim efnum hér á landi.
SAMSTILLING
MANNS OG LANDS
Við höfum hlotið þetta fagra land
í arf. Við berum ábyrgð á að skila
náttúru þess óspilltri í hendur
komandi kynslóða. Við verðum að
vekja samstillingu milli manns og
lands. Að læra að líta á náttúruna,
sem eitthvað lifandi, jafnvel eitt-
hvað heilagt.
Mannvinurinn og náttúruunnand-
inn Friðþjófur Nansen skrifaði ein-
hversstaðar í dagbókum sínum um
náttúruna, sem „hvíldarstað fyrir
hina brennandi mannssál."
Og Dagur Hammerskjold mælti
þau orðin:
„Nú eru fjallheimar að opnast.
Og það þarf að ljúka þeim upp
fyrir fjöldanum. En jafnframt
verðum við að gæta þess, að þá
verði engu spillt.“ — Og hann bætti
við:
„Við þurfum að gera fjöllin að
friðlandi og griðastað, þar sem við
njótum frístunda okkar, án þess að
komandi kynslóðir glati tækifæri
til þess að upplifa þar einveru,
kyrrð og hvíldina, sem auðnin ein
veitir.“
Hér þurfa forustumenn í félags-
málum, ríkisvaldið og sveitastjórn-
ir að mörgu að hyggja. Þeim er
mikil ábyrgð á höndum. Ég veit,
að á öðrum sviðum er þeim ljóst,
hversu verðmætir þeir hlutir eru
margir hverjir, sem rekur á þeirra