Úrval - 01.11.1968, Side 16

14
ÚRVAL
ir á hinu einkennilega og óvenju-
lega flugi þessara fugla, það gerði
hann í húsi sínu, sem er tíu km
norður af Wilmington, og rís þar í
brattri fjallshlíð, en þarna lifir
kólibrífugl, sem hefur rúbínrauðan
háls og dregur nafn sitt af því. Eft-
ir tveggja ára rannsóknir tókst hon-
um að sanna, að flug þessara fugla
væri að ýmsu leyti líkt flugi þyrl-
unnar. Engir fuglar nema þeir geta
haldið sér á flugi á sama stað nema
örstutta stund, en þeir geta það
lengur eða skemur. Þeir geta líka
flogið aftur á bak, Rúbínháls flýg-
ur fimmtán km á klukkustund.
Greenwelt vildi nú reyna að kom-
ast að því hvernig á því stæði, að
fiður kólibrífugla glitrar svo sem
það gerir. Hann athugaði fiðrið í
rafeindasmásjá, og litsjárljósmæli,
og tókst honum með því að sýna
fram á það hvernig varið væri sam-
setningu þessa glitfiðurs, í smæstu
atriðum: það er samsett úr spor-
baugóttum plötum örsmáum, sem
ljósið brotnar á líkt og á sápukúlu,
eða líkt og hefði það farið gegnum
þrístrending.
Annað það, sem einna merkileg-
ast má þykja í fari þessara fugla,
er afl þeirra og þol. Engin skepna
með heitu blóði er sterkari en þeir
samanborið við líkamsþunga. Það
þarfnast óhemju orku að svífa
svona í lausu lofti án þess að fær-
ast úr stað (að dæmi þyrlunnar),
tífaldrar á við það sem nokkrum
manni væri fært.
Karlmaður, sem vegur 75 kg,
þarfnast 3500 hitaeininga á sólar-
hring. En kólibrífugl þarfnaðist í
sama þyngdarhlutfalli 155.000 hita-
eininga. Enn skýrar kemur þessi
mikli munur í ljós ef litið er til
þess hve lítið magn af fæðu fugl-
arnir þurfa að tiltölu. Maður þarf
h. u. b. eitt kg af mat á sólarhring
sér til vaxtar og viðhalds, en ef
hann ætti að skila jafn miklu starfi
og fuglinn gerir (orku), mundi
hann þurfa 130 kg af kjöti, 165 kg
af kartöflum og 60 kg af brauði.
Rannsóknir þessar hafa vakið
mikla athygli meðal náttúrufræð-
inga, og umsjónarmaður náttúru-
fræðisafns Bandaríkjanna, Dean
Amador, segir svo: „Hvorki fugla-
fræðingar né aðrir, sem áhuga hafa
á fyrirbærum náttúrunnar, hafa
nokkru sinni átt þess kost á athuga
kólibrífugla vandlega, þessa fugla,
sem um milljónir ára hafa flögrað
blóm af blómi í skógum Ameríku.
Það var ekki fyrr en Greenwalt
kom til sögunnar, sem við fengum
að líta alla fegurð þeirra, hinn að-
dáanlega aðlögunarhæfileika þeirra,
og komizt til skilnings á því, hvern-
ig þeir hafa öðlazt þessa merkilegu
eiginleika, sem náttúran hefur gætt
þá.“

Ljósgeislar fóru snuðrandi herbergi úr herbergi og stungu sér und-
ir stóla og borð eins og þjófar.
Boris Pasternák.