Úrval - 01.01.1973, Page 107

GÓÐI PAFINN
105
Vatlkan—kirkjuþinginu, sem haldiö
var áriö 1870 haföi kenningin um
óskeikulleik páfa framkallaö eitt svar
viö öllum spurningum, sem þar voru
bornarfram: Róm hefur talaö. Málinu
er lokiö. Aö hvaöa gagni gæti nú
Kirkjuþing komiö? Hvaöa tilgangi
þjónaöi þaö svo sem aö kalla saman
kirkjufeöur viös vegar aö úr
veröldinni?
Þegar einhver lagöi þessa spurningu
fyrir Jóhannes, gekk hann aö
glugganum i skrifstofu sinni og opnaöi
hann upp á gátt. „Viö búumst viö þvi,
aö Kirkjuþingiö megni að hleypa efn-
hverju fersku lofti hingað inn,”
svaraöi hann.
Það var honum nóg. Hann gaf ekki
neina fyrirskipun um ákveðna
dagskrá þingsins. En brátt kom þaö
fram, aö annaö kirkjuþing Vatikansins
átti aö veröa ráöstefna, þar sem
þingfulltrúum yröi frjálst aö taka til
umræöu og endurskoðunai; næstum
þvi hvern þátt kaþólsks trúarlifs.
Innan sjálfrar kirkjunnar áttu að
verða mögulegar hvers kyns
breytingar, allt frá breytingum á
tiöagerð til afnáms banns á kjötáti á
föstudögum. Og I vlötækari skilningi
bjuggust yfirmenn kirkjunnar nú til að
velta fyrir sér sjálfri kirkjunni sem
stofnun og skipan hennar og ræða slikt
meö hliösjón af nýrri og ruglingslegri
veröld.
Brátt kváðu við hvassar mótmæla-
raddir á göngum Vatikansins. En
Jóhannes páfi var byrjaður aö hrinda
þessari hugmynd I framkvæmd af
hinni mestu rósemi. Þegar einn af
öldruðum yfirmönnum kirkjunnar
maldaöi i móinn og sagöi, að það yröi
ógerningur að skipuleggja Kirkjuþing,
sem unnt yrði að halda áriö 1963, þá
svaraði Jóhannes páfi: „Jæja þá. Þá
höldum við það bara árið 1962.”
Þaö átti aö taka 45 mánuöi að
undirbúa Kirkjuþingið. Þegar undir-
búningur var kominn vel á veg, birti
Jóhannes páfi umburðarbréf mikið,
sem bar heitiö „Mater et Magistra”
(Móöir og kennari), og fjallaði þaö um
kristna trú og þjóðfélagsframfarir. I
þvi komu fram áhyggjur kirkjunnar af
lifskjörum hinna arðrændu fátæklinga
iönaðarþjóöanna jafnt sem hinna
vanþróuöu. Jóhannes páfi haföi aldrei
gleymt verkfalli vefnaöarverka-
mannanna áriö 1909 né lærdómnum,
sem hann tileinkaði sér þá: „Hyggni
þýðir ekki aö gera ekki neitt. Hún
þýöir aö framkvæma og að
framkvæma vel.”
Kirkjuþingiö hófst þ. 11. október áriö
1962 með hátiölegri skrúðgöngu hvit-
klæddra biskupa yfir Sankti
Péturstorgið til hinna miklu
bronshurða stærstu kirkju kristninnar.
Jóhannes páfi kraföist þess aö fá aö
ganga mitt á meöal þeirra. Aöeins fáir
vissu, að hann var þegar oröinn lifs-
hættulega sjúkur. Og þessi þátttaka
hans i göngunni var þvi þolraun fyrir
krafta hans og hugrekki.
Jóhannes páfi flutti siöan ræöu, þar
sem hann bauð þinggesti velkomna, og
lét siöan Kirkjuþingiö hefja störf án
afskipta af hans hálfu. Hann vitnaði i
orö Piusar 9. og sagöi: „Kirkjuþing
skiptast I þrjú timabil, timabil
djöfulsins, sem reynir að rugla öllum
skjölunum saman, timabil mannsins,
sem leggur sinn skerf til þeirrar
ringulreiðar, og timabil Hins heilaga
anda, sem kippir öllu i lag.”
Kirkjuþingiö samþykkti vissar en
takmarkaðar breytingar á tiöagerð
eftir næstum mánaðar umræður, sem
voru mjög ákafar. Þar á meðal var
réttur biskupa til þess að ákveða,
hvaða hlutar guðsþjónustunnar ættu
aö fara fram á tungumáli þess lands,