Skírnir - 01.01.1882, Blaðsíða 45

FRAKKLAND.
47
frelsis og þjóðveldisstjórnar í brjósti sjer allan þann tíma, er
Napóleon og Bourboningar voru við völd á Frakklandi, en
síðan hlotnaðist honum að lýsa þjóðveldið endurreist 1848, og
þá var hann kosinn til forstöðu fyrir bráðabyrgðarstjórninni.
Vígsluræðuna hjelt Cazot, ráðherra dómsmálanna, en á eptir
hann kom Gambetta með langa tölu og snjalla, þar sem hann
leiddi mönnum fyrir sjónir, hvað sá dagur táknaði í sögu lands-
ins. Her þjóðarinnar hefði beðið tjón og ósigur sökum þess
að þegnarnir hefðu áður týnt bæði freslis og föðurlandsást og
öðrurn þegnlegum dygðum, en sökkt sjer niður í munað og hje-
góma. Honum þótti það nú góðs viti, að þjóðin vildi heiðra
dyggan og traustan frelsisvin, því það vottaði, að hún vildi
taka hann sjer til fyrirmyndar, og svo frv. Tveim dögum
síðar var hann í Honfleur, en þar var vígt nýtt hafnarlægi. Verk-
mennirnir efndu þar til veizlu, er þeir hjeldu Gambettu, og
einn þeirra flutti ræðuna fyrir minni hans. Gambetta tók
helzt fram í svari sinu, að verkmannastjettin yrði að gjalda
varhuga við fortölum þeirra manna, sem í fávizku sinni hjetu
henni auðfenginni fullsælu og skjótum bóturn á kjörum sínum og
kostum. Slíkt yrði að skapast smántsaman, og grundvöllur-
inn væri vaxandi uppfræðing, þvi fyrir hana eina næði hver
þjóð að endurfæðast. Verkmennirnir tóku orðum hans með
miklu fagnaðarópi, og fylgdu honum síðan til járnbrautarstöðv-
arinnar, og hefðu dregið vagn hans, ef hann hefði leyft.
Oss hefir þvi drýgzt málið um þenna mann, að vjer vildum,
að það yrði lesendum „Skírnis11 ljóst, að bæði hefir alþýðan
hann í mestu hávegum, og honum dylst ekki sjálfum og hann
vill þess engan dylja, að hann sökum vinsældarinnar og and-
legs atgerfis er meira um kominn enn flestir aðrir, og að sjer
beri öðrum fremur að veita þjóð sinni forustu á leið hennar til
þrifnaðar og frama. I nóvember tólc hann við forstöðu nýs
ráðaneytis, sem hann hafði skipað þeim mönnum er hann
hafði mest traust á, þó þeir væru almenningi miður kunnir,
enn flestir þeirra er fyr hafa staðið fyrir stjórnarmálum Frakk-
lands. Paul Bert setti hann fyrir kennslumál og kirkju. Gam-
betta boðaði á þinginu, að ráðaneytið vildi reka örugglega