Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1888, Page 39

39
ala um fjögr hundruð fjár vetr og sumar, enn á sumrin er þar þó
tvöfalt eða þrefalt fleira. Frá Eyvindarholti og upp að Búðar-
hamri, sem er sunnan til á Mörkinni ofarlega, er fullkomin fjögra
tíma reið, létt farið. þ>aðan er Eyjafjallajökul að sjá í útsuðr. Búð-
arhamar er berg, 36 faðmar á hæð; grœnar brekkur og flatir fyrir
neðan, norðan til við Krossá. J>ar lágum við um nóttina í tjaldi
og vórum sex saman.
Sunnud. 19. ág. fórum við um Mörkina. Eg rannsakaði þá
hin fornu merki á Kápu, eða Miðmörk, þar sem Björn bjó. Fann
eg þar ýmsa hluti forna, enda af málmi, mannabein, hundabein, mik-
ið af hrossbeinum víða, og nautsbein. Eg hafði burt með mér
sýnishorn af öllu þessu. Uppi á Kápu hefir verið skógr; standa
þar enn óeyddar jarðtorfur, ein eða tvær mannhæðir á hæð.
Austast eða efst til fjalla eru Laufaleitir fyrir norðan Markar-
fljót, svo Grænafjall og svo þórólfsfell, er liggr inn af Fljótshlíð-
inni, einstakt fell stórt. þ>ar er nú skóglaust. Tindfjallajökull er
þar á bak við að norðan. Bœrinn hefi staðið vestan til í fellinu.
Neðan frá Bergþórshvoli og þangað er fjögra tíma reið. Ofanvert
við pórsmörk eru nú kallaðir Almenningar, og fremst á þeim, niðr
við þ>röngá, er Kápa. {>etta alt held eg að áðr hafi verið kallað
f>órsmörk, einkanlega Kápa. J>etta sést á landnámi þeirra brœðra,
Ásbjarnar og Steinfinns, sem námu land „fyrir ofan Krossá fyrir
austan Fljót“ (Ldn., bls. 280). Hér er J>órsmörk kölluð alt milli
Markarfljóts og Krossár, og Kápa er þá talin með, enn það nafn
er yngra.
Alt hið grösuga sléttlendi inn með fljótinu norðan með insta
hlutanum af Eyjafjöllum heitir Langanes neðan frá Merkr-engjun-
um, alt inn að jökulsá, sem kemr úr Eyjafjallajökli og rennr í
Markarfljót gagnvart þórólfsfelli. — Uppi í Nauthúsagili, sem
nefnt er, fyrir innan Stórumörk, er stór reynihrísla, sem stendr út úr
bergi. Hún er um 40 fet á hæð, stofninn digr og leggrinn því
nær þráðbeinn. Fleiri smærri hríslur eru þar i gilinu. þessi stóra
reynihrísla getr gefið oss hugmynd um hina fornu skóga hér á
landi, sem sögurnar geta.
Eg lagði mikinn hug á, að fá gott yfirlit yfir þórsmörk og
Goðaland og öll örnefni þar innra, sem bæði Njála og Landn. tala
um. þórsmörk er sá ,.bjór“, sem Jörundr lagði til hofsins (Ldn.
bls. 284); þar af verðr ráðið að hofið var helgað þór, þar sem
„bjórinn11 er við hann kendr og hofinu helgaðr. — Einkanlega
vildi eg kynna mér ferð Flosa, sein tvímæli eru á. Með því einu
móti verða orð Njálu rétt, að Flosi hafi riðið fyrir norðan Goða-
landsjökul og Merkrjökul, og þeir sé einu nafni kallaðir Eyja-
fjallajökull, og er það rétt, því þeir eru ekkert annað enn norðr-