Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1888, Page 134

134
þriðjungr hefir verið fyrir sunnan, enn 2/s hlutar fyrir norðan hann.
Fyrir þessum þvervegg sást ekkert ofanjarðar. Rétt við eystra
hliðvegg fann Ólafr dyr á þverveggnum (eigi á hliðvegg, o: austr-
veggnum, svo sem dr. B. M. Ó. hermir eftir honum: Árb. 1884—
85, bls. 2228). Fyrir utan dyrnar var hella — einn þeirra 7 steina,
er eg nefndi áðr —, enn fyrir innan þvervegginn stóð hellusteinn
mikill, uppþunnr, fastr í jörðunni, enn i'/2 fet frá veggnum,
og sá eg þann stein. Hann er mjög randhvass upp, enn þykkri
neðan. og þar á honum sæti (lagaðr sem þunt saumhögg). Hvað
hella þessi hefir verið, skal eg láta ósagt nú. Inni í skálatóftinni
við hinn eystra hliðvegg fann Ólafr spjótsodd, er verið hefir, sam-
kvæmt þeirri lýsingu er hann gaf mér, sem hann — því miðr —
ekki hirti, því að þá var eigi vaknaðr áhugi á slíku. Einnig fann
hann þar brýniskubb, svo sem fingrslangan, er hann og —þvi miðr
—fleygði. Á þessu norðrgaflhlaði skálans hefir verið bygð lítil
tólft, nær kringlótt, enn út undan henni sást á gaflhlað skálans, og
mæling mín þar á 1883 reyndist rétt, nú er eg fann undirstöðuna.
f>ess skal getið, að undir fjárhúsunum er mikil gömul upphækkun,
og stóð það þar, áðr enn Ólafr bygði það upp. þ>á hefir verið
stungið upp úr nyrðra hlut tóftarinnar eða skálans, enn Ólafr reif
upp grjótið, er hann bygði það, einungis á þessum parti úr eystra
hliðvegg og gaflhlaðinu og þverveggnum, sem áðr er sagt. Skáli
þessir hefi því verið afarmikill, og stœrð hans er nú fullákveðin.
Eins og fjbstóftin lítr nú út, er hún 69 fet á lengd, enn við
nyrðra gaflhlað sýnist hafa verið fyrir löngu stungið flag, og jafn-
vel eitthvað af ytri brún gaflhlaðsins, og getr fjósið þvi hafa verið
heldr lengra en málið sýnir. Breidd fjóssins er um miðjuna 36 fet
— það sést glögt —, og er það heldr meir enn eg hafði sagt í
Árb. 1885.
Ólafr bóndi í Haukadal er nú á fyrsta ári yfir sjötugt. þ>ar
hafa búið og barnfœddir verið forfeðr hans, hver fram af öðrum,
og er hann hinn fimti. Allir hafa þeir orðið menn gamlir, um sjö-
tugt og áttrœtt, og hafa þeir hver fram af öðrum sagt eftir eiztu
mönnum, að tóftirnar á Sæbóli hafi ávalt verið kailaðar: hof, skáli
og fjós, svo sem eg hefi áðr ákveðið.
Fram undan hofdyrunum eða fyrir þeim miðjum stóð steinn
allmikill, sem faðir Ólafs tók, og stendr hann nú á hlaðinu í Hauka-
dal. Hann er ferskeyttr í lögun og nokkuru lægri enn á þverveg-
una, fremr vel lagaðr og sjáanlega valinn, nokkurn veginn flatr að
ofan, enn þó með lægðum og nokkuð aflagaðr, því að sifelt hafa
verið barin á honum fiskæti bæði fyrir menn og skepnur. þ>að er
Hklegt, að steinn þessi hafi verið hafðr fyrir tröppustein upp í hofið,
og þar til er hann og einkar vel fallinn. Hann var mjög niðrsokk-