Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1951, Blaðsíða 86
90
og náskylda frá því um 1520, bls. 521. Yngri iktarsæringar og bænir
eru einnig tilfærðar hjá Bang og Ohrt, en þær skipta ekki máli í þessu
sambandi.
Hér virðist hið sama eiga sér stað um iktarsæringuna þessa og um
lækningabækurnar almennt, að leiðin liggi frá Danmörku um Noreg
til íslands.
Þegar dregnar eru saman niðurstöður, þá kemur í ljós, að lengja
þessi muni vera rituð af skólagengnum manni um 1600, sem haft
hefur við höndina Nýja testamentis-þýðingu Erasmusar frá Rotter-
dam. Hann hefur kunnað deili á réttum og gildum aðferðum við sær-
ingar, jafnt innlendum sem erlendum. Því orðin í kaflanum, er hefst
á: Herði mál við mærðir mín, eru sett fram í ljóðaformi, og er hér um
algera innlenda erfð að ræða, þótt eigi komi fram sú tvítekning niður-
lagsins, sem dr. Stefán Einarsson prófessor hefur bent á sem ein-
kenni galdraljóða. Lengjan hefur að lokum verið notuð sem verndar-
gripur, annað hvort bundin utan um sjúklinginn eða saman vafin í
trefli eða öðru þess háttar.
Því miður eru engin mannanöfn nefnd í textanum. A. m. k. er sá
eini staður, sem komið gæti til greina, svo óskýr, að ekkert verður
þar lesið með nokkru öryggi. Sbr. aths 5. Ef til vill, þá hefur særing
þessi verið þulin á Trinitatis, messudegi heilagrar þrenningar, sbr.
,,nú er heilagrar þrenningar dagur“.
Það er því varla hægt að komast hjá þeirri ályktun, að hér sé um
raunverulegt galdrablað að ræða, hið eina, sem enn er kunnugt um,
að varðveitzt hafi hér á landi. Ur því, að hér er um jafnfáséðan og
merkilegan grip að ræða, sem lítið á skylt við bókmenntir, en er ná-
tengdur þjóðsögum, göldrum og hjátrú, þá ætti að varðveita lengju
þessa sem sýnisgrip í Þjóðminjasafninu.
M. M. L.