Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1951, Blaðsíða 103

105
brekkunnar varð að ganga margar tröppur niður að vatnslögginni. Þegar
skúr kom úr lofti, annaðist Þórunn um að drífa út mjólkurtrog öll, sem
laus voru, skjólur og kirnur, biður og bala til þess að safna saman vatns-
löggunum. Þegar lítið föl kom á auða jörð, var fólki dreift um túnið til
að sópa saman með berum höndum snjóögn þeirri, er náðist. Á veturna var
oft hægara um vik að ná í snjóinn, og varð þá að bræða hann til vatns,
annað hvort yfir eldi eða við yl í fjósi eða bænum. Þegar fannir tók að
leysa á vorin, voru þær álitlegustu tyrfðar, til að tefja eyðing þeirra. Áður
er nefndur vatnsburður í fötum yfir 1 km langan veg frá Vatnslágum í
Steinkrosslandi, meðan þar stóð vatn á klaka. Þrátt fyrir þessa „blessaða
hjálp“, varð iðulega að sækja vatn til matar í ankerum á hestum upp í
Selsundslæk, og er það um 7 km leið í beina línu eða nærfellt lVé klukku-
stundar ferð hvora leið. Og þessa leið varð að sækja neyzluvatn allt til
bæjarins í þurrviðrum á sumrin. En kýr voru reknar til vatns að Reyðar-
vatni, og var það viðlíka langur vegur. Var og sótt vatn þangað öðru hvoru
og stórþvottar þvegnir þar. Hrossin leituðu sjálf (og kýrnar sjálfsagt líka)
eftir vatni og raklendi í ýmsar áttir langt út um sveitina, og tók því oft
feikna tíma og erfiði að finna reiðskjóta og áburðarhesta. Varð oft að
leita daginn áður en nota skyldi hestana. Var það ábætir um heyannir,
sem oft varð að sækja til Safamýrar, með herkjubrögðum ein ferð á dag,
en þá jafnan borið á 20 heimahestum eða þar yfir, jafnvel allt að 25. —
Slíkar lestir sáust og að jafnaði frá Kornbrekkum, Keldum og fleiri bæj-
um með fyrirmyndar aðbúnaði.
Haldið var, að Böðvar hefði átt 600 fjár til ásetnings, þegar bezt lét,
fyrir fellishrunið 1882. En þá var líka drjúgum notazt við innstu haga
Keldnalands, 5—7 km frá Keldum og 4—5 frá Dagverðarnesi. — Vegur
ferðamanna lá við bæjarvegginn í Dagverðarnesi, og var þar þá gestrisni
venjuleg. En haft var eftir Þórunni húsfreyju, að oft gæti þar verið svo
háttað, að hún vildi heldur gefa mjólk að drekka en vatn.
8. Hraun („under hraune“). Svo er nefnd jörð ein í elztu mál-
dögum Oddakirkju, og er hún þangað gjaldskyld, eins og aðrar
meðaljarðir á Rangárvöllum. En hér er sá ljóður á, að nú veit enginn
með vissu, hvar bær þessi hefir staðið eða hvar átt land. Og þetta
er víst gleymt og glatað 1711. Jarðabókin nefnir ekki Hraun, nema
síðast í svonefndri ,,undirvísun“, og á þá leið, að gera Hraunkot að
Hrauni. Að máldögum Odda undanskildum þekkist nú ekki nema
aðeins ein góð heimild um Hraun: Kaupbréf í Fornbréfasafni (XI.
482), dags. 1. ágúst 1546. Sést þar með vissu, að Hraun er í Keldna-
sókn og þá í byggð. Þorleifur lögmaður Pálsson selur þá Birni syni