Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1951, Blaðsíða 149

151
er jörðin boðin til leigu, og hlaut Jón Pétursson í Varmadal fyrir 7 rd.
árlega.
Síðasti ábúandinn á Strönd hefir að líkindum verið Kolgrímur Hafliða-
son, sem býr þar með móður sinni 1703. Og úr því, 1711, er jörðinni lýst
þannig: „Eyðilagðist fyrir 2 árum af blásturssandi... Þessi jörð halda
menn ekki kunni aftur byggjast, því blásturssandur er yfirgenginn tún
mest allt og engjar, svo slægjur eru litlar eða engar. Torfrista til húsa
og heyja engin. Hús öll í burt og mikið af beitarlandinu komið i aur og
sand“.
41. Lambhagahjáleiga. Um hana veit maður ekkert annað
en það, sem Jarðabókin 1711 segir: „1 ungdæmi manna var við
Lambhagatún hjáleiga lítilfjörleg. Eyðilagðist eitthvað fyrir 50 árum.
Landskuld vita menn ekki hvað verið hefir. Tún og tóttir er komið í
sand. Kann ekki aftur byggjast“.
Hjáleiga þessi hefir því eyðzt um 1660 og víst aldrei byggzt eftir
bað. Annar gári en sá fyrrnefndi, fyrir norðan Strönd, hefir átt upp-
tök við Síkið milli Syðri Strandar og Lambhaga. Lagði hann jarðir
þessar báðar í eyði um sinn og eyðilagði kotið. En fyrir honum urðu
Lambhagaflóð, sem lengi gátu tekið við sandinum. Mun bar nú að
mestu mýri, er áður voru flóð. En gárinn er orðinn örfoka og farinn
að gróa frá graslendinu á báðar hliðar. Enda var hann út af fyrir sig
hvorki langur né mjög breiður.
Enginn vottur sést nú eftir af rústum hjáleigunnar, og bykir lík-
legast, að Lambhagabærinn standi bar, sem hjáleigan var. En höfuð-
býlið hafi staðið áður hærra, lítið eitt norðvestar, bví að bar hefir sézt
til rústaleifa.
42. Dvergasteinn. Svo heitir móbergsklettur stakur og hár (um
tvær mannhæðir) norðan við vindásinn, bak við Odda. I nánd við
klett benna og samnefnd við hann hefir staðið ein hjáleigan frá Odda.
Hún var ein af fjórum hjáleigum, sem séra Snæbjörn Stefánsson í
Odda lét byggja bar á fyrri hluta 17. aldar (1615—1650), og hétu
bær: Kumbli, Langekra, Jónshjáleiga og Dvergasteinn. — Byggð hjá-
leigu bessarar hefir naumast haldizt um eina öld, og er hún sú eina
bar, sem af sandfoki hefir eyðilagzt. (Hinna verður getið síðar).
Sandurinn frá Austasta Reyðarvatni og gárinn, sem eyðilagði Efri
Strönd, hefir komizt það lengst, að klófesta Dvergastein, og náð þangað
með krumlur sínar furðu fljótt. Svo er sagt 1711: „Á túnið fýkur sandur
og spillir því eftir hendinni“. — Mun og hafa lagzt í eyði á næstu ára-
tugum.