Andvari

Årgang

Andvari - 01.07.1962, Side 10

Andvari - 01.07.1962, Side 10
120 BJARNI BENEDIKTSSON ANDVARI þætti áfátt um skýra og Ijósa framsetningu. Raunar treysti ég mér hvergi nærri til að mæla þekkingu mína á réttarfari við Einars, því að þar liafði hann frá grunni kannað hverjar réttarreglur giltu hér á landi. En einmitt í réttarfari var oft mikið vafamál hver gömul dönsk lagaboð höfðu tekið hér gildi. Úr öllu þessu greiddi Einar og samdi síðan bækur sínar svo sem óhjákvæmilegt var með hliðsjón af erlendum, einkum dönskum, fræðiritum, eftir því sem við gat átt. Einar setti ekki fram nýjar frumlegar lögfræðikenningar í kennslubókum sínum, en hann sýndi á ljósu, auðskiljanlegu máli fram á hver væru gildandi íslenzk lög og samkvæmt hvaða meginreglum ætti að skýra þau. Með þessu vann hann brautryðjandastarf, sem seint verður fullþakkað. Sagnfræðirit Einars hlutu misjafnari dóma. Hann þótti stundum ekki gæta nægrar nákvæmni og sum þeirra eru a. m. k. svo þurrlega samin, að þau gátu þegar af þeirri ástæðu naumast orðið við alþýðu skap. Ekki fer þó á milli mála, að Einar vann einnig stórvirki í íslenzkri sagnfræði, enda var það dómur dr. Jóns heitins Jóhannessonar prófessors, sem glögg skil kunni á þeim efnum, að starfa Einars þar yrði lengi minnzt. Rit Einars um réttarstöðu íslands, bæði bókin með því nafni, sem birtist 1913, og útgáfa Ríkisréttinda lslands 1908 voru að nokkru sóknarrit. Þar var safnað vopnum til baráttu fyrir sjálfstæðiskröfum íslendinga. Þau stuðluðu á sínum tíma mjög að því að herða hug landsmanna og gera þeirn auðveldara um svör við kenningum danskra fræðimanna. En auðvitað liljóta slíkar rökræður ætíð að bera á bóða hóga meiri keim af málflutningi en endanlegum dómi. Afrek Einars í þessum efnum áttu sinn þátt í því, að hann var kosinn fyrir Sjálfstæðisflokkinn á þing 1914 af Ámesingum og átti þá setu þar þangað til 1919, var endurkosinn 1916. Á stúdentsárum sínum hafði hann fylgt Land- vamarmönnum að málum, og skömmu eftir heimkomu sína varð liann á árinu 1907 um nokkurra mánaða skeið ritstjóri Fjallkonunnar. Studdi blaðið undir hans stjórn þá, sem lengst vildu ganga í kröfugerð á hendur Dönurn. Hinsvegar fylgdi hann „uppkastinu" 1908. í stjómmálum lét Einar þó fyrst verulega að sér kveða, þegar hann snerist eindregið gegn þeim hugmyndum um lausn sambands- málsins, sem Danir gáfu kost á 1912, og liafði forystu í blaðaskrifum til gagnrýni á Hannes Hafstein fyrir meðferð stjórnarskrármálsins í ríkisráði 20. okt. 1913. Á Alþingi komst Einar þegar í hóp áhrifamestu þingmanna. Munaði litlu, að hann væri kjörinn ráðherraefni Sjálfstæðisflokksins strax á fyrsta þingi, sem hann sat, þótt Sigurður Eggerz yrði þá hlutskarpari. En ráðherradómur Sigurðar stóð skamma stund að því sinni. Hann var skipaður í stöðuna liinn 21. júlí 1914 en baðst lausnar 30. nóv. sama ár vegna ágreinings við konung og dönsku jíkisstjórnina út af staðfestingu stjómarskrárfrumvarps, sem Alþingi liafði sam-
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Andvari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.