Andvari

Árgangur

Andvari - 01.07.1962, Síða 12

Andvari - 01.07.1962, Síða 12
122 liJARNI BENEDIKTSSON ANDVARI Þessi klofningur ýtti mjög undir nryndun bæði Alþýðuflokks og Framsóknar- flokks, þótt þar væru auðvitað önnur enn veigameiri öfl að verki og ný flokka- skipan hlyti að koma, þegar sjálfstæðismálið leystist. Þegar Einar tók við ráðherradómi, stóð fyrri heimsstyrjöldin sem hæst. Henni fylgdi margvíslegur vandi fyrir íslenzk stjórnvöld. Einar hafði því ærið að starfa, stóð í harðri haráttu við sína fyrri flokksmnen og þurfti að leysa úr nýjum aðkallandi viðfangsefnum. Þá sem ella var starfsþrek hans mjög rómað og almennt viðurkennt, að á fárra færi annarra en slíks vinnuvíkings væri að fara einn með ráðherraembætti eins og lcomið var. Raunin varð sú, að ákveðið var á þinginu 1916—17, að þrír menn skyldu skipa ríkisstjórn. Einar lét því af völdum liinn 4. jan. 1917 og tók þá við samsteypustjórn Heimastjórnar-, Framsóknar- og „þversum“-manna undir forystu Jóns Magnússonar. Deilurnar um staðfestingu stjórnarskrárbreytingarinnar 1915 mögnuðu kröfurnar um viðunandi lausn sjálfstæðismálsins og atburðir heimsstyrjaldarinnar urðu þeim kröfum mjög til styrktar. Jón Magnússon fékk því þess vegna fram- gengt, að 1918 voru settar nefndir af hálfu Danmerkur og íslands til þess að reyna að semja um ágrciningsefnin. Einar Arnórsson var einn hinna fjögurra íslenzku nefndarmanna. Hinir voru Bjarni Jónsson frá Vogi, Jóhannes Jóhannes- son og Þorsteinn M. Jónsson. Nefndirnar störfuðu í Reykjavík sumarið 1918 og náðu samkomulagi um samhandslögin, sem síðan voru staðfest af réttum aðilum og tóku gildi 1. des. 1918. Með þeim var fullveldi íslands viðurkennt svo og réttur til einhliða uppsagnar samningsins að 25 árum liðnum. Oðrum er ekki gert rangt til, þó að sagt sé, að meðal hinna íslenzku samningamanna hafi Einar verið hezt að sér í hinum fræðilegu rökum, hæði lögfræðilegum og sagn- fræðilegum, og hélt Knud Berlin því staðfastlega frarn, að sambandslögin hafi orðið Dönum óhagstæðari en ella vegna þess, að fulltrúar þeirra hafi ekki staðið íslendingum á sporði í þessum efnum. Einar bauð sig ekki fram við þingkosningarnar 1919 og tók lítinn sem engan þátt í stjórnmálum næstu árin, a. ö. 1. en því, að hann varð eins og fyrr segir stjórnmálaritstjóri Morgunhlaðsins haustið 1919, en var þá skjótlega feng- inn til þess að taka aftur við embætti sínu í háskólanum. Eftir að ný skattalög höfðu verið lögfest á árinu 1921 var Einar á næsta ári gerður skattstjóri í Rcykjavík og formaður niðurjöfnunarnefndar. Sumum liefjði eflaust vaxið í augum að takast slíkt á hendur sem aukastarf, einkum meðan verið var að venja menn við framtöl á nútíma vísu og þyngri skattheimtu en áður, en Einari var það leikur einn ásamt kennslu og öðmm umfangsmiklum störfum. Skattstjóra- emhættinu hélt Einar þangað til 1929 cn var eftir það enn um skeið í niður- jöfnunarnefnd.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Andvari

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.