Andvari

Volume

Andvari - 01.07.1962, Page 50

Andvari - 01.07.1962, Page 50
MATTIIÍAS JÓNASSON: Afstaðan milli kynslóðanna i. Ung kynslóð þráir jafnan lífsreynslu, eldri kynslóðin telur sig hafa öðlazt hana. Með þessu slagorði mætti auðkenna af- stöðumun reynslulítilla ungmenna og lífsreyndra foreldra þeirra. Æskan þráir að kynnast sem flestu af eigin raun. Þekk- ingarþráin, ein sterkasta eðlishvöt manns- ins, laðar hana til að kanna og sannreyna það, sem henni er ókunnugt og dular- fullt. Þessi reynsluáhugi, sem birtist hjá barni og unglingi sem forvitni og rann- sóknarhneigð, getur vaxið upp í ofur- magnaða þrá hins fullorðna, svo að hann skirrist jafnvel ekki við að fórna heilsu sinni og hamingju né hikar við að af- hjúpa ráðgátu, þó að lausnin geti leitt til tortímingar mannkynsins. Reynsla, sem er keypt svo dýru verði, verður dýrmæt sjálf. Fæstar ályktanir þykja okkur nægilega rökstuddar, nema þær styðjist við reynslu, og til reynslunn- ar leitum við gagnvart hverjum vanda. 1 gervi sögunnar verður okkur fortíðin öll ótæmandi reynslusjóður. Meðfram af þessu mati vex það seið- magn, sem fortíðin hefur á hugi okkar. I Iugarflug skálda leikur sér fyrst og fremst að fortíðinni, gæðir hana lífi, endurspegl- ar í hcnni vandamál nútímans. Miklu veikara er seiðmagn framtíðarinnar. Fá skáld velja sér yrkisefni úr ókominni tíð né lýsa lifnaðarháttum og menningu þró- unarstiga, sem enn eru hulin blámóðu framtíðarinnar. Anda skáldsins lætur bet- ur að skapa persónur og viðburði, senr eiga að hafa lifað og gerzt fyrir árþús- undi, en að draga upp myndir úr lífi, sem lifað mun verða eftir þúsund ár. Jafnvel hið Ijósasta ímyndunarafl virðist daprast gagnvart ótæmi þróunarmöguleikanna. Um það eiga þó ekki allar tíðir sam- merkt. Við höfum spurn af kynslóðum, sem túlkuðu tilvist sína út frá fjarlægu, yfirskilvitlegu markmiði. Þetta sjónarmið var mikils ráðandi í öllum trúarbrögðum, áður en þau steinrunnu í sögu og hefð. En nútímamanninum er uppruninn hug- stæðari en tilgangurinn. Við hlerum eftir hræringum og tónbrigðum eigin verund- ar. Og mannkynssagan er smásjáin, sem við skoðum eðli okkar í. Atburðir samtíð- arinnar verða okkur ljósari, ef við vörpum þeirn á sýningartjald sögunnar. Því gerast á okkar dögum svo furðuleg atvik, að skáld, sem vill sýna samtíð sinni, hvert hún stefnir, ritar skáldsögu um tíð Isaks, Jakobs og Jóseps eða þeirra fóstbræðra Þorgeirs og Þormóðar. Þessi eðlislæga trú mannsins á leiðsagn- argildi fortíðarinnar ákvarðar afstöðu eldri kynslóðarinnar til æskunnar. Við viljum, að æskan taki reynslu okkar, eins og hún hefur safnazt kynslóð fram af kynslóð, sem gilda leiðsögn handa sjálfri sér og spari sér þannig krókaleiðir og refil- stigu, sem við höfum villzt um. M. ö. o.: I krafti dýrkeyptrar reynslu sjálfra okkar krefjumst við þess að verða æskunni leið- beinendur og fyrirmynd. Við viljum ekki
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132

x

Andvari

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.