Andvari

Árgangur

Andvari - 01.07.1962, Blaðsíða 50

Andvari - 01.07.1962, Blaðsíða 50
MATTIIÍAS JÓNASSON: Afstaðan milli kynslóðanna i. Ung kynslóð þráir jafnan lífsreynslu, eldri kynslóðin telur sig hafa öðlazt hana. Með þessu slagorði mætti auðkenna af- stöðumun reynslulítilla ungmenna og lífsreyndra foreldra þeirra. Æskan þráir að kynnast sem flestu af eigin raun. Þekk- ingarþráin, ein sterkasta eðlishvöt manns- ins, laðar hana til að kanna og sannreyna það, sem henni er ókunnugt og dular- fullt. Þessi reynsluáhugi, sem birtist hjá barni og unglingi sem forvitni og rann- sóknarhneigð, getur vaxið upp í ofur- magnaða þrá hins fullorðna, svo að hann skirrist jafnvel ekki við að fórna heilsu sinni og hamingju né hikar við að af- hjúpa ráðgátu, þó að lausnin geti leitt til tortímingar mannkynsins. Reynsla, sem er keypt svo dýru verði, verður dýrmæt sjálf. Fæstar ályktanir þykja okkur nægilega rökstuddar, nema þær styðjist við reynslu, og til reynslunn- ar leitum við gagnvart hverjum vanda. 1 gervi sögunnar verður okkur fortíðin öll ótæmandi reynslusjóður. Meðfram af þessu mati vex það seið- magn, sem fortíðin hefur á hugi okkar. I Iugarflug skálda leikur sér fyrst og fremst að fortíðinni, gæðir hana lífi, endurspegl- ar í hcnni vandamál nútímans. Miklu veikara er seiðmagn framtíðarinnar. Fá skáld velja sér yrkisefni úr ókominni tíð né lýsa lifnaðarháttum og menningu þró- unarstiga, sem enn eru hulin blámóðu framtíðarinnar. Anda skáldsins lætur bet- ur að skapa persónur og viðburði, senr eiga að hafa lifað og gerzt fyrir árþús- undi, en að draga upp myndir úr lífi, sem lifað mun verða eftir þúsund ár. Jafnvel hið Ijósasta ímyndunarafl virðist daprast gagnvart ótæmi þróunarmöguleikanna. Um það eiga þó ekki allar tíðir sam- merkt. Við höfum spurn af kynslóðum, sem túlkuðu tilvist sína út frá fjarlægu, yfirskilvitlegu markmiði. Þetta sjónarmið var mikils ráðandi í öllum trúarbrögðum, áður en þau steinrunnu í sögu og hefð. En nútímamanninum er uppruninn hug- stæðari en tilgangurinn. Við hlerum eftir hræringum og tónbrigðum eigin verund- ar. Og mannkynssagan er smásjáin, sem við skoðum eðli okkar í. Atburðir samtíð- arinnar verða okkur ljósari, ef við vörpum þeirn á sýningartjald sögunnar. Því gerast á okkar dögum svo furðuleg atvik, að skáld, sem vill sýna samtíð sinni, hvert hún stefnir, ritar skáldsögu um tíð Isaks, Jakobs og Jóseps eða þeirra fóstbræðra Þorgeirs og Þormóðar. Þessi eðlislæga trú mannsins á leiðsagn- argildi fortíðarinnar ákvarðar afstöðu eldri kynslóðarinnar til æskunnar. Við viljum, að æskan taki reynslu okkar, eins og hún hefur safnazt kynslóð fram af kynslóð, sem gilda leiðsögn handa sjálfri sér og spari sér þannig krókaleiðir og refil- stigu, sem við höfum villzt um. M. ö. o.: I krafti dýrkeyptrar reynslu sjálfra okkar krefjumst við þess að verða æskunni leið- beinendur og fyrirmynd. Við viljum ekki
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.