Andvari

Volume

Andvari - 01.07.1962, Page 56

Andvari - 01.07.1962, Page 56
166 MATTHÍAS JÓNASSON ANDVARI þó aðeins rædd hin samfélagslega og nppeldislega hlið. Atvinna barna og unglinga leiðir til þess, að þau fá snemma nokkur fjárráð og þurfa ekki lengur að sætta sig við naumt skammtaðan vasapening. Ef benda ætti á tvö atriði, þar sem íslenzkir ungl- ingar skera sig mest úr æsku annarra, okkur blóðskyldra þjóða, myndi ég nefna fjárráð og skemmtanalíf. Hvorttveggja stingur mjög í stúf við fastar mótaðar venjur með öðrum þjóðum. Innri upp- lausn heimilisins á sinn þátt í því. Ungl- ingarnir, sem áður voru fjárhagslega ltáðir foreldrum sínum, hafa nú svo rnikil fjárráð, að þeir eru orðnir þýðingarmikill aðili að skemmtanafjárveltunni. Eins og unglingurinn tekur hinn full- orðna sér til fyrirmyndar á atvinnumark- aðnum, þannig likir hann eftir bonum í skemmtanalífinu. Hann lítur á það sem sönnun fyrir fullþroska og sjálfræði, að hann geti notið og megi njóta þeirra nautna og skemmtana, sem hinum full- orðnu þykja eftirsóknarverðar. Og rétt sinn til hvers konar nautna leiðir hann af þeirri staðreynd, að hann getur veitt sér þær fyrir eigið fé. Þeir, sem minni fjár- ráð hafa, berast þó með straumnum og reyna með öllum ráðum að tolla 1 tízk- unni. Því fer svo að lokum, að unglingar, sem enn eru á skólaaldri og raunverulega á framfæri foreldra sinna, setja ákveðinn svip á skemmtanalífið og neita sér ekki um neitt, sem fullorðnir telja sér til yndis- auka. En ótímabærum nautnum fylgir margvísleg hætta. í þessurn spegli hræðist eldri kynslóðin sína eigin mynd. Hann sýnir henni, hví- líkt regindjúp er staðfest milli þess, sem hún ætlaði sér að gera fyrir uppvaxandi kynslóð, og hins, sem bún gerði raun- verulega. Frammi fyrir þessum spegli verður henni Ijóst, að kröfu hennar urn að ráða •—• í krafti þroskaðri siðgæðis- vitundar og meiri lífsreynslu — fyrir sið- gæðisþróun æskunnar, skortir samkvæmni og myndugleika. Æskan afneitar siðaboð- um ohkar, en fylgir fordæmi okkar. Hér sýnir sig, hvað gerist, þegar brotið er gegn meginlögmáli allrar fræðslu. Æskan verður að finna, að leiðsögn okkar sé veitt af fullum heilindum, að ekki sé áberandi misræmi milli þess siðgæðis, sem við viljum innræta henni, og hins, sem við látum ráða í okkar eigin hegðun. Hún þarf að sannfærast um, að við lít- um á kröfuna um hófsemi, hreinlífi, sannlciksást og heiðarleika sem bindandi lögmál í okkar eigin verknaði. Þegar við hvetjum ungling til að temja sér hófsemi og forðast skaðlegar nautnir, þegar við skýrum fyrir honurn þá mannhelgihug- sjón, sem liggur til grundvallar hrein- lífiskröfunni, bendum honum á nauðsyn sannleiksástar og drenglyndis í öllum samskiptum manna, þá verður hann að finna, að þetta sé okkur hjartfólgið mál og að við keppum sjálf að því að raun- hæfa þessar hugsjónir í okkar eigin líf- erni. í þeirri tilfinningu felst sterkasta hvötin. Ef hann aftur á móti grunar, að boðskapur okkar sé einber kenning, að- eins krafa á hendur öðrurn, en ekki bind- andi fyrir okkur sjálf, þá tekur bann leið- sögn okkar ekki alvarlegar en ef við kenndum honum vísvitandi ranga marg- földunartöflu eða brjálaðar merkingar í erlendu tungumáli. Þessi orð mín má ekki skilja sem kröfu um syndleysi og fullkomleika. Ég veit, að maðurinn er breyskur í innsta eðli sínu, og að bilið milli þess, sem er, og þess, sem ætti að vera, verður aldrei brúað til fulls. En ef hann hættir að keppa eftir að raunhæfa í líferni sínu þau siðgæðismæti, sem hann veit að eru algild og óhagganleg, þá er það ekki breyskleiki í kristilegri merkingu, heldur uppgjöf gagnvart siðgæðinu.
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132

x

Andvari

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.