Andvari

Årgang

Andvari - 01.07.1962, Side 64

Andvari - 01.07.1962, Side 64
174 SIGURBJÖRN EINARSSON ANDVARl ur sagði við mig að lokinni útför. Hann sagði: llver ber eiginlega ábyrgðina á slíkum atburði sem þessum? Erum við ckki allir sekir, allir góðir borgarar þessa bæjar og lands? Hvar eru ræturnar að lánleysi þessa ungmennis? Hvar yrði stað- ar numið, ef rekja ætti þær allar? Og bver væri þá með öllu saklaus af því, sem gerðist hér? Þegar Martin NiemöIIer slapp úr fanga- búðum, þar sem hann hafði verið þrælk- aður í 8 ár vegna andstöðu sinnar gegn nazismanum, var það hans fyrsta verk að lýsa yfir því, að hann væri samábyrgur þjóð sinni um þá glæpi, sem hún hafði drýgt. Idann vildi segja þetta: Það eru ekki nokkur hrakmenni, sem bera ábyrgð á þeim hörmungum, sem yfir heiminn hafa dunið, og það er ekki nóg að útrýma þeim, vér berum allir ábyrgð, vér þurfum allir að breytast, allir sameiginlega að gera yfirbót og bæta þannig fyrir það, sem vér höfum gert. Þýzkir kirkjuleiðtogar, sem höfðu orð- ið hvað harðast úti í sviptingum fyrirfar- andi ára, tóku undir þetta. Þróun mála cftir stríðið hefði vísast orðið talsvert önn- ur, ef slíkur andlegur manndómur hefði verið almennur, ef hreinsanirnar eftir stríð hefðu ekki verið fólgnar í því einu, að sigurvegararnir sýknuðu sjálfa sig ger- samlega um leið og þeir komu grimmi- legum hefndum fram við útvalda söku- dólga, cinmitt til þess að koma þeirri blekkingu inn hjá mannkyninu, að nú væri réttlætinu fullnægt og borgið. Svo gerðist sú eftirminnilega saga næstu misserin á eftir, að samvizka heimsins var nánast blind í bili á mannlega neyð, ef hún var þýzk. Meira að segja Rauði kross- inn varð sums staðar að varast að nefna það, að hjálparstarf hans gæti náð til þýzkra barna, foreldralausra, nakinna, soltinna, eða til örkumla manna á vonar- völ þar í landi. Liðsinni við þýzk afhrök hefði gert alla starfsemi þessara líknar- samtaka tortryggilega í augum allt of rnargra. Gamla formúlan sem sé, aðeins voru það ekki aðalsbornir aríar, sem í krafti ættargæða sinna máttu leyfa sér allt gagnvart manneskjum af óæðra tagi, held- ur voru það margir réttlátir, sem létu rangláta sæta maklcgu straffi. III. Einhverjum kynni að virðast það, sem ég hef rætt hér, nokkuð fjarlægt vett- vangi. En ég hef ekki talað á þennan veg í því skyni að leiða athygli frá því, sem er nær bæjardyrum og meir í færi við oss. Það sem oss vantar er það, að vér finnum blátt áfram ekki nóg til, kennum ekki nóg í brjósti, höfum of rólega sam- vizku. Það er hin rólega samvizka, sem hleypir storknun í mannlegt blóð, hvort sem hún er róuð með beinum inngjöfum í því skyni að væða manninn til grimmd- ar, — í hugsun, ef ekki atferli, sem hefur ekki verið allsjaldgæft á vorurn tímum, — eða hitt er, sem er ennþá algengara, að svefnþorn sinnuleysis og sjálfshugðar svæfir hana. Isak Newton sagði einu sinni: Þegar ég svipast um í heiminum, sé ég stóran hlaða af hörmungum og lítinn hlaða af hamingju. Þrá mín er sú, að ég mætti á hverjum degi ná dálítilli ögn úr ógæfu- hlaðanum og bæta henni í litla hlaðann, svo að hann verði ofurlítið stærri — þótt ekki væri með öðru en að hugga lítið barn, sem hefði týnt einseyringnum sín- um, með því að gefa því annan einseyr- ing. En feginn vildi ég geta gert nokkru meira. Ég vil beina hugsun vorri í sömu átt og þessi orð miða. Vér lifum í heimi, sem ber þungar byrðar. Og það er vor heimur. Það er vort eigið líf, sem líður í þrautum hans. Bágstaddur einstaklingur, sem á vegi þínum verður, er fyrst og fremst ein-
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Andvari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.