Andvari

Árgangur

Andvari - 01.07.1962, Síða 64

Andvari - 01.07.1962, Síða 64
174 SIGURBJÖRN EINARSSON ANDVARl ur sagði við mig að lokinni útför. Hann sagði: llver ber eiginlega ábyrgðina á slíkum atburði sem þessum? Erum við ckki allir sekir, allir góðir borgarar þessa bæjar og lands? Hvar eru ræturnar að lánleysi þessa ungmennis? Hvar yrði stað- ar numið, ef rekja ætti þær allar? Og bver væri þá með öllu saklaus af því, sem gerðist hér? Þegar Martin NiemöIIer slapp úr fanga- búðum, þar sem hann hafði verið þrælk- aður í 8 ár vegna andstöðu sinnar gegn nazismanum, var það hans fyrsta verk að lýsa yfir því, að hann væri samábyrgur þjóð sinni um þá glæpi, sem hún hafði drýgt. Idann vildi segja þetta: Það eru ekki nokkur hrakmenni, sem bera ábyrgð á þeim hörmungum, sem yfir heiminn hafa dunið, og það er ekki nóg að útrýma þeim, vér berum allir ábyrgð, vér þurfum allir að breytast, allir sameiginlega að gera yfirbót og bæta þannig fyrir það, sem vér höfum gert. Þýzkir kirkjuleiðtogar, sem höfðu orð- ið hvað harðast úti í sviptingum fyrirfar- andi ára, tóku undir þetta. Þróun mála cftir stríðið hefði vísast orðið talsvert önn- ur, ef slíkur andlegur manndómur hefði verið almennur, ef hreinsanirnar eftir stríð hefðu ekki verið fólgnar í því einu, að sigurvegararnir sýknuðu sjálfa sig ger- samlega um leið og þeir komu grimmi- legum hefndum fram við útvalda söku- dólga, cinmitt til þess að koma þeirri blekkingu inn hjá mannkyninu, að nú væri réttlætinu fullnægt og borgið. Svo gerðist sú eftirminnilega saga næstu misserin á eftir, að samvizka heimsins var nánast blind í bili á mannlega neyð, ef hún var þýzk. Meira að segja Rauði kross- inn varð sums staðar að varast að nefna það, að hjálparstarf hans gæti náð til þýzkra barna, foreldralausra, nakinna, soltinna, eða til örkumla manna á vonar- völ þar í landi. Liðsinni við þýzk afhrök hefði gert alla starfsemi þessara líknar- samtaka tortryggilega í augum allt of rnargra. Gamla formúlan sem sé, aðeins voru það ekki aðalsbornir aríar, sem í krafti ættargæða sinna máttu leyfa sér allt gagnvart manneskjum af óæðra tagi, held- ur voru það margir réttlátir, sem létu rangláta sæta maklcgu straffi. III. Einhverjum kynni að virðast það, sem ég hef rætt hér, nokkuð fjarlægt vett- vangi. En ég hef ekki talað á þennan veg í því skyni að leiða athygli frá því, sem er nær bæjardyrum og meir í færi við oss. Það sem oss vantar er það, að vér finnum blátt áfram ekki nóg til, kennum ekki nóg í brjósti, höfum of rólega sam- vizku. Það er hin rólega samvizka, sem hleypir storknun í mannlegt blóð, hvort sem hún er róuð með beinum inngjöfum í því skyni að væða manninn til grimmd- ar, — í hugsun, ef ekki atferli, sem hefur ekki verið allsjaldgæft á vorurn tímum, — eða hitt er, sem er ennþá algengara, að svefnþorn sinnuleysis og sjálfshugðar svæfir hana. Isak Newton sagði einu sinni: Þegar ég svipast um í heiminum, sé ég stóran hlaða af hörmungum og lítinn hlaða af hamingju. Þrá mín er sú, að ég mætti á hverjum degi ná dálítilli ögn úr ógæfu- hlaðanum og bæta henni í litla hlaðann, svo að hann verði ofurlítið stærri — þótt ekki væri með öðru en að hugga lítið barn, sem hefði týnt einseyringnum sín- um, með því að gefa því annan einseyr- ing. En feginn vildi ég geta gert nokkru meira. Ég vil beina hugsun vorri í sömu átt og þessi orð miða. Vér lifum í heimi, sem ber þungar byrðar. Og það er vor heimur. Það er vort eigið líf, sem líður í þrautum hans. Bágstaddur einstaklingur, sem á vegi þínum verður, er fyrst og fremst ein-
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Andvari

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.