Andvari

Årgang

Andvari - 01.07.1962, Side 122

Andvari - 01.07.1962, Side 122
232 ÓLAFUR JÓNSSON ANDVAIU veigameiri en þær sem nú eru taldar. Þær eru í tvennu lagi samstæðar að efni og fjalla annars vegar um unga menn — eða ungan mann — erlendis og reynslu þeirra þar, hins vegar um börn og sálar- líf barna. Af hinum fyrri toga eru Bros, Heimþrá og Kysstu mig, allt snoturlega ritaðar sögur, en hin síðast talda virðist mér þróttlegust. Uppistaða sögunnar er hreinleikadraumur ungs manns, draumur hans um ófalsað, einlægt líf, og andstæða draumsins kynsvall og drykkja í höfn. Ingimar fer næmlega með þctta við- kvæma efni, forðast ódýr brögð og óþarfan ruddaskap; og lýsing stúlkunnar í sög- unni er hnyttin og trúverðug og gefur henni aukna vídd. Hinar sögurnar tvær eru tilþrifaminni. Bros skortir festu, hún er svo sundurlaus að áhrif hennar fara á dreif. Heimþrá er allvel rituð saga, en einna venjubundnust af sögum Ingimars; uppistaða hennar er skrýtlukennd frá- sögn af hinurn sígilda draumi vændis- konunnar um farsælt hversdagslíf. Það áhrifsbragð að leggja alla söguna í munn „hlutlauss" áhorfanda tekst hér bærilega, en lýsing sögumanns sjálfs verður dauf- leg um of og gæðir ekki söguna þeirri spennu sem þó er trúlegt að höfundur leiti eftir. Þá eru enn ótaldar þær fimm sögur sem eru bezti hluti þessarar bókar og lofa mestu um framtíð Ingimars Erlends Sig- urðssonar. Þær fjalla allar um unga drengi, fínlegar og nærfærnar í stíl og með tregakenndum undirtóni. Hér er yrkisefnið höfundi sýnilega nákomnast, hann skilur þessa drengi — eða dreng — næmum, upplifuðum skilningi og lán- ast iðulega að Ijá honum lifandi, listræna túlkun. Þótt sögurnar séu ólíkar inn- byrðis er uppistaða þeirra af einum toga: drengir Ingimars lifa flestir í eigin heimi drauma, óska eða blekkingar, og eiga ekki nema litla samleið með öðru fólki. En þessi heimur fær ekki staðizt harðskipt- inn veruleik aukinnar lífsreynslu eða hrottaskap og skilningsleysi fullorðna fólksins; drengirnir eru staddir á vega- mótum barns og unglings, og sögurnar segja með einu móti eða öðru af þeim þáttaskilum sem þar verða, og þegar bezt lætur öðlast þær um leið miklu víðtækara mannlegt gildi. Þannig er t. d. um fyrstu sögu bókarinnar, Regn, um dreng sem gengur allur á vald draumi sínum unz hann er kominn í ófæru, fíngerð og hóf- söm lýsing sem nær ríkum listrænum áhrifum fyrir einfaldleik sinn og ýkju- Icysi. Þessi saga er kannski bezt í bókinni ásarnt Snjó sem er gædd sömu kostum. Þar er fjallað undir niðri um svipað efni og í Kysstu mig þótt sögurnar séu ólíkar að ytri gerð, og nú nær Ingimar miklu þróttmeiri og minnilegri tökum á efnivið sínum. Snjórinn er lifandi tákn þess hreinleika og sakleysis sem drengurinn í sögunni finnur að er að glatast sér án þess að vörn verði við komið; og lýsingin á kynferðiskukli barnanna er hæfilega mögnuð andstæða fegurðardraums drengs- ins án þess að þar sé þó of langt gengið eða lýsingin verði of klúr. Einhverjum kann að blöskra hversu opinská þessi lýsing er, en ég sé ekki að það sé á kostnað sennileika, og fyrir vikið fær sagan ríkari spennu, tákn hennar verða magnaðri, en ef eitthvað væri niður fellt. í Huldumanni fjallar Ingimar enn um svipað efni, en nú á hófsamari og kunn- uglegri hátt; það er einnig mjög vel gerð saga og stendur jafnfætis þeim sem áður hafa verið nefndar. Rottuveiðar lánast á hinn bóginn ekki eins vel; það er at- hyglisvert hversu höfundi mistekst þar áflogalýsingin sem þó ætti að vera brenni- punktur sögunnar, og fyrir vikið verður hún áhrifaminni en ella. Það er kannski of langt gengið að álykta af þessu eina atriði að Ingimar láti ekki að tjá tilfinn-
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Andvari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.